Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Mehnat shartnomalari va mehnat muhofazasi tizimi.
Korxonada 
xavfsizlik va gigiena talablariga javob beradigan mehnat sharoitlarini 
yaratib berish ish beruvchining majburiyatiga kiradi va bu jamoa 
shartnomasida o’z ifodasini topishi lozim. Ish beruvchi xodimlarga yoki 
ularning vakillariga muayyan ish joyidagi va ishlab chiqarishdagi 
mehnatni muhofaza qilishning holati haqida axborot berishi shart. 
Mehnatni muhofaza qilishning holati ustidan davlat nazorati va tekshiruvni 
davlat organlari, jamoat tekshiruvini kasaba uyushmalari va xodimlarning 
boshqa vakillik organlari amalga oshiradilar.
Xodimlarni o’qitish, malakasini oshirish tizimi. 
Ish beruvchi ishlab 
chiqarishda kasbga doir ta’lim olayotgan, ishlab chiqarishdan ajralmagan 
holda malakasini oshirayotgan yoki ta’lim muassasalarida o’qiyotgan 
xodimlarga ishni ta’lim bilan qo’shib olib borish uchun shart-sharoitlar 
yaratib berishi shart. Ular uchun imtiyozlar (ish joyidan haq to’lanadigan 
qo’shimcha, ijtimoiy ta’tilga chiqish, qisqartirilgan ish haftasida ishlash va 
hokazolar) mehnat to’g’risidagi qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlarda 
belgilab qo’yilgan.
511

---

Ijtimoiy imtiyozlar tizimi.
Ayrim toifadagi xodimlar (homilador va 
yoki bolasi bor, oilaviy vazifalarni bajarish bilan mashg’ul ayollar, 18 
yoshga to’lmagan yoshlar va hokazolar) uchun amaldagi qonunchilikda 
tegishli ijtimoiy imtiyozlar belgilab qo’yilgan. Jamoat shartnomasida 
korxonaning iqtisodiy imkoniyatlarini hisobga olgan holda amaldagi 
qonunchiliqda va me’yoriy hujjatlarda ko’zda tutilgan qo’shimcha 
imtiyozlar (haq to’lanadigan qo’shimcha ta’tillar, pensiyalarga 
tayinlanadigan ustamalar, transport va xizmat safari uchun 
kompensasiyalar, xodimlarni ishlab chiqarishda hamda ularning bolalarini 
maktabda va maktabgacha tarbiya muassasalarida tekin yoki qisman haq 
to’lanadigan tarzda ovqat-lantirish va hokazolar) ko’zda tutilishi mumkin.