Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

9.28-rasm.
Ish haqini shaklilantirishga ta’sir 
ko’rsatuvchi omillar
Ish haqi ta’sir ko’rsatuvchi omillar 
Bozor 
Ichki 
Tashqi 
Bozorga taaluqli 
bo’lmagan 
Mehnat bozorida 
tarkib topayotgan 
talab va taklif
Korxonaning foyda 
qurishi
Mehnat bozori 
konyukturasi 
Ish haqini davlat 
tomonidan tartibga 
solish 
Resursning ish 
beruvchi uchun 
foydaligi
Mukofotlash 
tizimining oziga 
xosligi 
Pulning 
qadirsizlanishi 
Kasaba uyushmalari 
va ish beruvchilarning 
o’zaro munosabatlari
Mehnat narxining 
talabga muvofiqligi 
Foyda va sarmoyaga 
sheriklik shakllari
Ish haqining davlat 
tomonidan 
boshqarilishi darajasi 
Korxona faoliyati 
pirovard natijalari va 
shaxsiy mehnat ulushi
Resurslarning o’zaro 
bir-birining o’rnini 
bosishi
Ijtimoiy siyosat 
Mehnat unumdorligi 
Tovar va xizmatlarga 
narxning o’zgarishi 
Malaka ish staji 

---

tuzilmalardagi 3-4 foiz o’rniga) xodimlar malakasini oshirish va qayta 
tayyorlashga sarflash imkonini tug’diradi.
Xodimlarga malakaga qarab ish haqi to’lashning afzalliklari 
quyidagilardan iborat:
— ish o’rinlari ayriboshlanishi hisobiga korxonaning o’zida ishchi 
kuchi muttasil harakatda bo’lishini ta’minlash;
— mehnatdan katta qoniqish hosil qilish;
— kadrlar qo’nimsizligi darajasini pasaytirish;
— ish vaqti yo’qotilishini kamaytirish;
— mehnat unumdorligini oshirish;
— mahsulot sifatini yaxshilash.
Yana shunisi muhimki, xodimlarning o’zlari ham malakaga qarab ish 
haqi to’lashni adolatli hisoblaydilar. Chunki bu tizimda ish haqi darajasi 
mehnat staji yoki personalni joy-joyiga qo’yishda boshqaruv 
xodimlarining hamisha ham asosli bo’lmagan qarorlariga emas, balki 
ularning amaldagi qobiliyatlari, sobitqadamliklari, xohishlariga ko’proq 
darajada bog’liqdir.