Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti


(S h .S a ’duila. „U loqcham " she'ri.)



Download 6,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/142
Sana14.07.2022
Hajmi6,53 Mb.
#796675
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   142
Bog'liq
Q.shodiyeva. bolalar-nutrini-ostirish

(S h .S a ’duila. „U loqcham " she'ri.)
„ T o p in g ! a r - c h i, m e n qaysi s h e ’r d a n p a r c h a o 'q i d i m , k im bu 
s h e ’rni oxiriga y e tk a z a d i“ . B olalar s h e ’m i o x irig ac h a aytib beradilar.


T a rb iy a c h i n a v b a td a g i vazifani d i q q a t b i l a n tin g la sh n i ta k lif etadi. 
„ T o p i n g l a r - c h i , b u s a h n a qaysi e r t a k d a n ? “ — d e b
stol ustiga 
tulki va 
t u r n a n i n g ra sm larin i q o 'y a d i . „ B u p a r r a n d a b iz n in g
m a s h g ‘u l o t i m i z g a q a y si e r t a k d a n y u g u r i b k e l d i ? “ T a r b i y a c h i
o l d i n d a n b i r b o l a n i q a r g ‘a qilib ta y in la g a n boMadi. Q a r g ‘a qilib 
tay in lan g an b o l a „ Q a r - q a r , q a r “ d e b tarb iy a c h in in g oldiga yugurib 
keladi. B o la la r e s a u n i n g qaysi e r t a k d a n ekanligini to p a d ila r. 
S o ‘n gra ta r b i y a c h i b olalarga „Q izil S h a p k a c h a “ ertagiga ishiangan 
ra s m la r n i k o ‘r s a t a d i v a u l a r n i m a h a q i d a ekanligini s o lraydi. 
S o ‘n g ra ta r b i y a c h i b i t ta d a n o ‘g ‘il va q iz b o la n i c h iq a r a d i, u l a r
B o ‘ri va Qizil S h a p k a c h a dialogini aytib b erad ilar. S h u n d a n s o ‘ng 
ta rb iy a c h i b o l a l a r g a turli e r ta k v a h i k o y a l a r d a n p a r c h a la r aytib 
b e rish n i t a k l i f e ta d i.
A d a b i y v i k t o r i n a n i t a s h k i l e t i s h h a r b i r t a r b i y a c h i d a n
ijodkorlikni t a la b e ta d i. T a rb iy a c h i a d a b iy v ik to rin a n i „ K i m k o ‘p 
t o p i s h m o q a y t a d i ? K im k o kp m a q o l a y ta d i? K im tez aytish u v n i 
b ir n afas c h i q a r i s h d a u c h m a r t a ay ta d i? K im e n g k o ‘p 
s h e ' r
b ila d i? “ kabi s h i o r l a r o s tid a o ‘tkazishi m u m k i n .
A d a b iy v i k t o r i n a l a r n i b ir n e c h a m a v z u l a r asosida h a m tashkil 
e tis h m u m k i n . M a s a l a n , „Yil f a s lla r i“ , „ E r ta k l a r o l a m i d a “ , 
„ T a b ia t t o ‘g ‘ri s i d a “ , „ H a y v o n o t o l a m i d a “ va h o k az o la r. B u n d a y
m a v z u la rd a o ‘t k a z ila d ig a n a d a b iy v ik to rin a la r u c h u n b i r n e c h a
ku n ( o 'y i n l a r u c h u n ajratilgan v a q t d a ) tayyorgarlik ishlari olib 
boriladi. B o la l a r sevim li asarlari u c h u n chizilg an ra s m la r jo y -
lashtirilgan a l b o r n va p a p k a la rn i k o ‘rib c h i q i s h a d i , ilgari tin g la n - 
g a n e r ta k va h i k o y a l a r n i, s h e ’r va to p is h m o q l a r n i eslariga tu s h i- 
ris h a d i , e r t a k u c h u n i s h i a n g a n r a s m l a r n i k o ‘rib c h i q i s h a d i ,
b elg ilan g an k u n o l d i n d a n tay y o rla b q o ‘yilgan kito b la r ( k o ‘rg a z m a
m avzusi a s o sid a ) stol ustiga qo'yiladi. B o lalar b o g ‘c h a x o dim la rini 
va b o s h q a g u r u h b o lalarini taklif etadilar. U larga kitob k o ‘rg a zm a- 
sini k o ‘rsatib, s h e ' r l a r aytib b e r is h a d i, t o p i s h m o q l a r aytish va 
to p ish , e r t a k l a r n i h ik o y a qilib berish tashkil etiladi.
A d a b i y v i k t o r i n a n i t a s h k il e t i s h u c h u n o l d i n d a n u n i n g
s s e n a r i y s in i t u z i b o lis h m a q s a d g a m u v o f i q d i r . B uni h a r b i r
tarb iy a ch i o ‘z m a h o r a t i g a q a r a b tu zish i kerak.
1 1 - § . Badiiy a sarlarn i sahnalashtirish
M a k t a b g a c h a t a r b i y a y o s h i d a g i b o l a l a r fa q a t t i n g lo v c h i 
b o 'l i b g i n a q o l m a y , balki to m o s h a b in la r d i r . B olalar b o g 'c h a s i d a
badiiy a s a rla rn i s a h n a la s h tir is h n in g bir n e c h a turi mavjud. Bularga


q o ‘g i r c h o q te a t r i. soya ( k o ‘la n k a ) t e a t r i , stol teatri, b a r m o q
teatri, dia film la r, ra d io va te le v id e n iy e o r q a li s a h n a la s h tir ilg a n
a s a r l a r bilan t a n i s h i s h k irad i. B o la l a r q o ‘g ki r c h o q yoki s o y a
t e a t r in i n g s p e k ta k lla r in i t o m o s h a q ilis h n i y ax sh i k o ‘radilar. Bu 
t o m o s h a l a r b o l a l a r u c h u n k a t t a t a r b i y a v i y a h a m i y a t g a e g a .
S a h n a la s h tirilg a n a s a rla r b o l a l a r n in g e s t e t i k t a s a w u r i n i b o y it a d i , 
c h u n k i s p e k t a k l d a s a n 'a t n i n g b ir q a n c h a tu rlari: badiiy s o 'z ,
t a s v iriy s a n ' a t ( b e z a k , q o ‘g l i r c h o q l a r y o k i s i l u e t l a r ) , s a h n a
s a n ’ati, m u s iq a va h o k a z o la r b ir la s h g a n b o ‘ladi. S p e k t a k ln i n g
b olalarn i o ‘ziga j a l b qila o lish in in g s a b a b i s h u k i , u n d a ish tir o k
e tu v c h i q o ' g 'i r c h o q l a r j o n l a n a d i , t o 's i q o r q a s id a yoki e k r a n d a
s o d i r b o ‘l a y o t g a n v o q e a la r n i h a q i q i y d e b b i l a d i la r . S e v im li
q a h r a m o n l a r i b i l a n q a n d a y v o q e a l a r s o d i r b o ‘lishi h a q i d a
q a y g ‘u ra d ila r, q a h r a m o n o g ‘ir ah v o lg a t u s h i b q o l g a n d a y o r d a m
berishga h arak at qiladilar. K o ‘rgan s p ek tak llarin i bir-birlariga g a p i- 
rib b e ra d ila r, b u n i n g natijasida u l a r n i n g n u t q i rivojlanib b o r a d i. 
R e s p u b l ik a m iz n i n g b a r c h a v ilo y a tla rid a q o ‘g ‘ir c h o q teatri boMib, 
bu q o ^ g ï r c h o q te a t r la r i n in g r e p c r t u a r i d a n m a k t a b g a c h a ta rb iy a
y o sh id ag i b o l a l a r u c h u n s p e k t a k ll a r o krin o lg a n . Q o ‘g 'i r c h o q
t c a t r ja n io a si b o l a l a r b o g ‘c h a s id a t e z - t e z s p e k t a k l n a m o y is h e ti b
tu rish a d i. Q o kg ‘ir c h o q teatrin i b o l a la r b o g ‘c h a s ig a ta k lif e t i s h d a n
avval b o g 'c h a m u d ira s i yoki t a rb iy a c h i o l d i n d a n sp ektaklni qaysi 
g u r u h u c h u n n a m o y i s h etish m u m k i n l i g i n i a n i q ïa s h i k e r a k . 
B olalar b o g ’c h a s id a q o ‘g kirc h o q yoki k o 'l a n k a te a trin i o ‘z kuchlari 
bilan tashkil e tis h h a m m u m k in . Q o ‘g ‘i r c h o q teatrin i k u n n i n g
ikkinchi y a r m i d a k o 'rsa tis h m a q s a d g a m u v o fiq . Q o ‘g ‘irchoq te a tri 
za ld a , ag a r zal b o l m a s a , g u r u h x o n a s i d a k o ‘rsatiladi. O l d i n d a n
spek tak lg a z a ru riy n a rsa la rn i t a y y o rla b q o ‘y is h kerak. B o lalarn i 
o ‘t q a z i s h u c h u n q u l a y j o y t a y y o r l a n i s h i , y a ' n i n a m o y i s h
etilayotgan n arsalar a n iq k o 'rin ib turishi lo z im . Q o ‘g ‘i r c h o q la m in g
k o ‘rinishini t o ‘rt j o y d a n tekshiriladi: o kr t a d a n , b irin c h i q a t o r n i n g
ikki c h e k k a s i d a n va o rq a q a t o r n i n g c h e k k a jo y l a r id a n . S tu lla rn i 
q o ‘yish u c h u n 5 — 6 yoshli bolalarn i j a l b q ilish kerak.
0 ‘y i n c h o q I a r sp e k ta k lin i kichik g u r u h l a r d a quyidagi e r ta k l a r
asosida tayyorlash m u m k in : o kzbek xalq e r t a k l a r i d a n ,,Qizgka n c h iq
i t u . „ F i l b i l a n X o l r o z kk, , , B o ‘ri b i l a n E c h k i “ , r u s x a l q
e rta k la rid a n ,,S h o lg ko m ‘k; o krta g u r u h u c h u n L . N .T o l s t o y n i n g
„ Ik k i o ‘rt o q “ , „ U c h a y iq “ , o ‘zb e k x alq d o s t o n l a r i d a n „ A lp o -
m i s h “ , „ G o ^ o ' g l i “ ; katta g u r u h l a r u c h u n o kz b e k xalq e r ta k l a r i­
d a n „E gri va T o ' g ' r i “ , „ S a x iy b il a n B a x i!‘\ A. A v l o n iy n i n g
,,X o‘roz ila B okri‘\ Sh. P yeroning „Oi7.il S h a p k a c h a “ va hokazolar.
18 — Q. Shodiyeva
273


0 ‘y i n c h o q l a r te a tri u c h u n o d d iy b o l a l a r stoli salina b o l i b
xizm at qiladi. U n g a v o q e a la r rivojiga k o ‘ra z a r u r b o l g a n b ez ak lar 
qo'y ilad i, S p e k t a k l u c h u n yaxshi h o la td a g i ( h a t t o , yangi) o ‘yin- 
c h o q l a r t a n l a n a d i .
T a rb iy a c h i 
o ky i n c h o q l a r sp ek tak lin i b o s h l a s h d a n o ld in o ‘z 
stulining ikki y o n i g a stu lch a q o ‘yadi. Bitta stulchaga hali spektaklga 
q a t n a s h m a g a n o ' y i n c h o q l a r n i , i k k i n c h i s i g a e s a q a t n a s h g a n
o ‘y in c h o q la r n i q o ‘y a d i. T a rb iy a c h i stulga o ktirg an ho ld a, e rta k n i 
hikoya qiladi va e r ta k d a g i h ik oyaning b o rish ig a qarab, o ‘y in c h o q n i 
stol b o ‘ylab h a r a k a t l a n t i r a d i .
Soya ( k o l a n k a ) teatri b o la la rd a qiziqish u y g ‘otadi. Soya teatri 
erta k larn i in s s e n i r o v k a la s h n i n g ken g t a r q a l g a n turi. Soya te a trin i 
n a m o y i s h e t i s h e r t a k yoki h ik o y a , m a s a l n i o 'q i s h b i l a n b i r
v a q t d a n a m o y i s h e t i l a d i . S o y a t e a t r i o ' z i n i n g b i r q a n c h a
xususiyatlariga ega: s ilu e tla rn in g h arakatsizligi, ularni k e tn ia - k e t 
q o ‘y ish n in g i m k o n i y a t i yo'q ligi; soya t e a t r i d a „T ulki va T u r n a “ , 
„ B o ‘g ‘i r s o q “ v a h o k a z o l a r n i n a m o y i s h e t i s h m u m k i n . S o y a 
te a tr in in g i m k o n iy a t l a r i n i kengaytirish u c h u n b ir p e rso n a jn in g
b ir n e c h ta silu e tla ri (ko"rinishlari) ta y y o rla n a d i.
Soya t e a t r in i n a m o y i s h etish u c h u n b irin c h i k u n l a r d a 3 ta 
tarbiyachi ishtirok etadi: l tasi ekran o ld id a o 'tirib , niatnni o'qiydi, 
2 tasi esa e k r a n o r a s id a tu rib , siluetlarni b o s h q a r a d i. S pek tak ln i 
k o ‘rsa tish n in g b i r q a n c h a v ariantlari b o r. A sa rn in g h a m m a s i n i
o ‘qish m u m k i n y o k i m u a l l if m a tn in i o ‘qish bilan c h e g a ra la n ish
m u m k i n , p e r s o n a j l a r n i n g s o ‘z in i e s a e k r a n o r q a s id a tu r g a n
t a rb iy a c h ila r a y t i b t u ris h a d i.
T a r b i y a c h i l a r s i l u e t l a r n i b o s h q a r i s h m a l a k a s i n i e g a l lab 
o lish g ach , b it ta t a r b i y a c h i n in g o lzi ( b o la la rn i y o r d a m c h i qilib) 
sp ektaklni k o 'r s a t i s h i m u m k in .
T a rb iy a c h i b i r n e c h t a personaj u c h u n m a t n n i o ‘qishiga t o ‘g kri 
keladi. S h u n i n g u c h u n h a r qaysi p e r s o n a j n in g ovozini bolalarga 
yetkaza olishi u s t i d a (diksiya, o v o z t o n i n i n g ifodaliligi va h o k az o ) 
m a s h q qilishi k erak .
K o l a n k a t e a t r i u c h u n e k r a n v a s i l u e t l a r t a y y o r l a n a d i .
E k r a n n in g ( s o y a t e a t r in i n g s a h n a s i, t a x t a r o m ) en i 1 m e t r ,
b o ‘yi 60 s m , p a s tk i taxtasi (o y o g 'i 10 s m ) b o 'Iib , u n g a y u p q a
o q m a to t o r t i la d i. Y u p q a k a r to n d a n s ilu e tla r yasaladi va h a r
ikkala t o m o n i q o r a ra n g g a (tush bilan ) b o ‘yaladi. S ilu e tla rn in g
pastiga q o ‘l b i l a n ishlash u c h u n
taglik yasaladi. Soya te a trin i 
nam oyish e tis h d a n a w a l xona qorong'i qilinadi. Ekranning orqasiga


b ir m e t r n a r id a n y o ru g 'lik (stol lam pasi y o r d a m i d a ) beriladi. 
N a m o y i s h etilgan silu etla r t o ‘liq k o 'r in is h i, a m m o taglik bilan 
ta r b i y a c h i n in g q o ‘li k o 'r in m a s l i g i kerak.
D iafilm va d ia p o z itiv la r — o y n a d a yoki p l y o n k a d a k o krsatila- 
d ig a n kitobiy suratlar. D i a f i l m k o 'r sa tis h b o l a l a r g a e k r a n la s h ti -
rilgan a s a r voqeasini y a x s h ir o q eslab qolish i m k o n i n i b eradi. 
T a r b i y a c h i d ia f il m k o ‘r s a t i s h g a t a y y o r l a n i s h p a y t i d a u n d a n
fo y d a la n ish n in g m a q sa d in i a n iq l a s h i lozim . D i a f i l m d a n b o la la rn i 
t e v a r a k - a t r o f b i la n t a n i s h t i r i s h va l u g 'a t i n i b o y i t i s h u c h u n ,
n u t q i n i o 's tiris h d a , k o 'n g il o c h i s h va b o s h q a m a q s a d l a r d a foy- 
d a l a n i s h m u m k in .
H a m m a diafilm lar q iz iq a r li va bolalarga t u s h u n a r l i b o l i s h i ,
u la r d a ta n is h n arsalar n o t a n i s h n a r sa la r bilan b irg a lik d a n a m o y ish
q ilinishi lozim . D ia film d a y a n g i m ateria! q a n c h a l i k k o ‘p b o ‘lsa, 
s e a n s s h u n c h a lik qisqa boMadi. Bir se a n sd a m a z m u n a n bir-b irig a 
y a q in k ic h ik ro q ikkita d i a f i l m n i k o ‘rsatish m u m k i n . A g a r seans 
u z o q d a v o m e ta d ig a n b o klsa, b o l a l a r to liqib q o l a d i l a r .
B olalarni t e v a r a k - a tr o f b i l a n ta n ish tirish va u l a r n i n g lu g ‘atini 
b o y itis h u c h u n d ia film n in g m a t n i n i aytib t u r i b n a m o y i s h qilish 
va t a k r o r k o ‘rsatish u s u l la r i d a n foyda la nish m u m k i n .
D iafilm k o ‘rsatishdan o l d i n b o la la r e k r a n l a s h t i r i l g a n s h e 'r -
ni yoki m a z m u n a n d ia film g a y a q i n s h e 'r n i y o d o lis h la ri m u m k in . 
B u n d a y o l d i n d a n t a n i s h t ir is h b o l a l a r n in g d i a f i l m d a g i m u h i m
narsalarnigina em as, balki ikir-chikirlarni h a m a n i q r o q k o ‘rishlariga 
y o r d a m beradi.
T a r b iy a c h i diafilm ni b o l a l a r g a n a m o y ish q i l i s h d a n o l d i n o ‘zi 
k o ‘r a d i , m a t n n i ifodaii o ‘q i s h n i o ' r g a n a d i , q a y s i k a d r la r n i
b o la la r g a batafsil k o ‘rsa tish n i a n i q l a b oladi.
Radioeshittirishni tashkil etish
A g a r televideniye b o la la r g a q a h r a m o n l a m i k o ‘rg a z m a li tarz da 
k o ‘rsa tish im k o n ig a ega b o klsa, ra d io esa s o ‘z v a m u s i q a bilan 
t a 's i r etish vositasi b o l i b x i z m a t qiiadi. R a d io e s h ittiris h b o lalard an
s o ‘zlarga diqqat qilishni talab e tib , u larning n u tq in i rivojlantirishga 
k a tta t a ’s ir k o krsatadi.
T a r b iy a c h i b o lalarni ra d io e s h it t i r i s h g a t a y y o r l a s h d a ovozli 
d ia f i l m l a r d a n foyda la nadi. B o la l a r s u x a n d o n n i n g n u t q i n i idrok 
q ilishga o ‘rganib o lg a n l a r id a n s o ‘ng, r a d i o s u x a n d o n n i n g n u tq in i 
i d ro k e t a boshlaydilar. B o l a l a r e n g qiziqarli ra d io e s h it t i r i s h l a r n i
tin g la r e k a n la r, u la r o ‘z l a r i c h a v o q e a la rn i, q a h r a m o n l a m i , tabiat


m a n z a r a l a r i n i k o ‘z olüilariga k cltirad ilar, y a 'n i s o 'z la r n i p r c d m e t
va h o d i s a l a r btlan ta q q o s la y d ila r.
K o 'p g i n a radio e sh ittirish lar d a sturlarga kiritilgan badiiy asarlar 
a s o s id a tu z il g a n . T a r b iy a c h i ra d io e s h ittirish la rn i tashkil e tish d a 
s h u n d a y s h a r o it n i yaratish i k c ra k k i, bolalarn i h e c h kim c h a l-
g ‘i t m a s in , u l a r ertak va hik o y a m a z m u n i n i n g „ichiga kirib k ets in “ . 
R a d i o e s h i t t i r is h d a n keyin ta r b iy a c h i eshitilgan a s a r m a z m u n i n i
m u h o k a m a qilishni tashkil q ila d i. B olalar ta rb iy a c h in in g savollari 
y o r d a m i d a a sa rn i q ay ta h ik o y a qilib b erad ilar, q a h r a m o n l a r n i n g
x a t t i - h a r a k a t l a r i g a o kz m u n o s a b a t l a r i n i bildiradilar. A g a r z a r u r
b o i s a , t a r b iy a c h i tin g la n g an a s a r d a n p a r c h a o ‘qib b e r a d i, v o q e a - 
larni i z o h l a y d i . U z lu k s iz ( m u n t a z a m ) tin g la n g an ra d io e sh ittirish , 
t e le e s h it t i r i s h la r n i m u n t a z a m t o m o s h a qilish bola tarb iy a sig a ijo- 
biy t a ' s i r etad i.
R a d i o e s h i t t i r is h d a n s o 'n g s u h b a t , d ra n ia iash tiriJg a n o ‘yin- 
lar o 't k a z i l a d i . R a d i o i n s s e n iro v k a q a h r a m o n ig a j a m o a n o m id a n
x at y o z i s h va u n i b o l a l a r u c h u n e s h i t t i r i s h l a r t a h r i r i y a t i g a
y u b o r i s h h a m m u n ik in .
12- §. Pedagogik jaray o n n i hisobga olish
T o kg l ri tashkil etilgan p e d a g o g ik ja ra y o n n i m u n t a z a m s u ra td a
h is o b g a o l i b borish lozim . Bu j a r a y o n n i n g m u h i m a h a m iy a ti 
s h u n d a k i , u t a r b i y a c h i n i n g f a o ü y a t i n i , b o l a l a r n i n g m u v a ff a - 
q i y a tin i b a h o la y d i va tahlil q ila d i.
H i s o b o t tarbiyachi ish u s lu b iy o tin i q a y darajíida tiish u n ish in i. 
b o l a l a r n i n g o ‘ziga xos x u s u siy a tla rig a k o kra turli ish uslublarini 
t a n l a y b ilis h in i, ay rim b o l a l a r n u tqidagi rivojlanish j a r a y o n in i 
k u z a tis h in i bclgilaydi. H i s o b o t n i n g asosiy shakli — ta rb iy a c h in in g
o kz k u n d a i i k ish faoliyatini y o z i b borishidir. Bu y o z u v la r qisqa 
b o klib, u n d a b o l a la r n in g u m u m i y faoliyatlari ( m a t e r ia l n i faol 
o kz l a s h t i r d i l a r yoki q i z i q m a d i l a r , m avzu b o la la rn in g yoshiga m o s
yoki q i y i n , k o 'p c h il i k v a z ifa la rn i t o ‘g ‘ri yoki m u staq il bajardi va 
h. k.) a k s e ta d i. S h u b ila n b irg a , b a 'z i m a v z u l a r n in g b o la la r 
t o m o n i d a n q iy in o 'z l a s h t i r i l i s h sabablari: m a v z u n i n g b o la l a r
ta jrib a s id a n yiroqligi, 
0
‘rgatish u su llarin in g a n c h a qivinligi, sharoit 
yetarli em aslig i va h. k. lar k o ’rsatiladi. H isobotda h a r d o im bolalar 
n u t q i n i n g q aysi j ih a t la r i u s t i d a m a s h q q ilin g a n lig i, t a k o m i l-
lashtirilganligi (h ik o y an in g t o kliqligi, s o ‘zlarning aniqligi, n u tq n in g
ifodaliligi v a h. k. lar) k o ‘rsa tiladi.
276


H is o b o t d a g u ru h d a olib b o rilg a n pedagogik ja r a y o n g a u m u m iy
b a h o b e r is h bilan b ir q a t o r d a , a l o h i d a b o l a l a r m u v a ff a q iy a ti 
h a m a y tib o ‘tiladi. D a stu r m a t e r ia li n i u yoki bu s a b a b la r g a k o 'r a
o ‘z l a s h t i r a o im a y d i g a n b o l a l a r d o i m o n a z o r a t q i l i b b o rila d i. 
T a rb iy a c iii is h n in g sifatini k o ‘rsatishi bilan b ir q a t o r d a , kclgusída 
bajarilishi lo z im b o i g a n v a z if a l a r n i, ish u s u l l a r i n i bclg ilay d i. 
A y n iq s a , n u t q i d a ayrini k a m c h i l ik la r i b o i g a n b o l a l a r n i n g d a s t u r
m a t e r ia li n i o ‘zlashtirishi ( t o v u s h talaffuzini eg a lla d i, savollarga 
t o ‘liq j a v o b berishga o krgandi, s h e 'r n i jo n li, ifodali a y tis h g a o ‘rgandi 
va h. k.) h a m a l o h id a k o 'r s a t ib o ‘tiladi. H o z ir g a q a d a r p e d a g o g ik
j ara y o n n i hisobga olishning va b o la la r bilim inu qobiliyatini n az o rat 
q ilis h n in g shakllari t o ‘g lrisidagi m a s a la ishlab c h i q i l m a g a n .
T a r b iy a c h i k o ‘p in c h a h a m k a s b l a r i n in g ish re ja la rin i k o ‘rib 
c h i q i s h v a b a h o l a s h d a ( t o p s h i r i q l a r , o ‘z a r o t a h l i l , o ‘q u v
to p s h iriq la ri va h. k.) ish tir o k e ta d i. S h u n i n g u c h u n ta r b i y a c h i
h a m k a s b i n i n g ish rejasini t a h lil qilish u c h u n b i r q a t o r asosiy 
sav o llarn i tu z i b q o ‘yishi k e ra k . U q u y id a g ic h a boMishi m u m k in :
1. U m u m i y m a 'l u m o t .
N e c h a n c h i so n ü b o l a l a r b o g 'c h a s i , qaysi g u r u h , t a r b i y a -
c h i n i n g fam iliyasi, reja qaysi v a q t u c h u n ta hlil q ilin y a p ti.
2. N u t q o ‘stirish b o ‘y i c h a b i r h aftalik m a s h g ‘u l o t u c h u n
b e lg ila n g a n vazifalar t o ‘liq q a m r a b o l in g a n m i, u l a r n i n g m a z m u n i
u s h b u g u r u h n i n g d a stu r m a z m u n i va o vtkazish v a q t i g a j a v o b
b e r a d i m i ? A g a r re ja d a k a m c h i l i k l a r a n i q l a n g a n b o klsa, u n i
b a r t a r a f etish y o 4llarini k o ‘rsa tish kerak.
3. B ir oy g a m o l ja l l a b t a n l a n g a n m a s h g 'u l o t l a r n i b a h o l a s h .
B o lalarga o n a tilini o ‘r g a ti s h d a f o y d a la n ila d ig a n u s l u b l a r n i n g
xilma-xilligi n i m a d a k o 'r in a d i?
4. M a s h g 'u l o t d a n tash q ari v a q t d a n u t q o 'stiris h b o ‘y i c h a turli 
xil ish s h a k l l a r i d a n fo y d a la n ilg a n m i ? B o la la r b i l a n y a k k a m a -
y ak k a ( q o ‘s h in ic h a ) ishlash m a z m u n i t o ‘g ‘ri t u s h u n i l g a n m i ?
5. Bir k u n lik ish rejasi va h is o b o t n i b a h o la s h . K u n d a l i k ish 
rejasining to'liqligi va aniqligi. A l o h i d a b o la l a r n in g y u t u q l a r i n i
hisobga olish.
6. O n a lili b o ‘yicha ish rejasi u c h u n u m u m iy b ah o . M a s h g ‘ulot 
m a z m u n i va u n i ji h o z l a n i s h i n in g x arak terli x u susiyatlari.
I. T u r l i y o s h g u r u h l a r i d a m o n o l o g n u t q q a o ' r g a t i s h n i n g d a s t u r
b o ' y i c h a ish m a z m u n i v a v a z i f a l a r i n i m a l a r d a n i b o r a t ?

Download 6,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish