Punktuatsiya

Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar
. Ikki yoki undan ortiq sodda gaplarning bog‘lovchi 
vositalarsiz birikuvidan tashkil topgan qo‘shma gaplar bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar hisoblanadi.
19
Masalan: 
Yaxshi otga bir qamchi, yomon otga ming qamchi
. (Maqol.)
Ko‘p komponentli qo‘shma gaplar uch yoki undan ortiq sodda gaplarning birikuvidan tashkil 
topadi. Qo‘shma gap tarkibidagi qismlar soni uch yoki undan ortiq bo‘lsa, ular orasidagi 
munosabat ancha murakkablashadi. Bunday turdagi qo‘shma gaplar 
murakkab qo‘shma gaplar
deb nomlanadi. Murakkab qo‘shma gaplar ham o‘z navbatida qismlari orasidagi mazmun 
munosabati, sintaktik aloqa turi hamda bog‘lovchi vositalariga ko‘ra turlarga ajratiladi.
Shunday qilib, ana’anaviy sintaktik ta’limotda qo‘shma gaplar qismlari orasidagi mazmun 
munosabati, bog‘lovchi vositalari, sintaktik aloqa turi va ohang jihatdan shakllanishi kabi belgilari 
asosida tasniflanadi. Qo‘shma gaplar, asosan, quyidagi turlarga ajratiladi: 
An’anaviy sintaksisda:
1. Bog‘langan qo‘shma gaplar.
2. Ergashgan qo‘shma gaplar.
3. Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar.
Formal-funksional tahlil usulida:
1. Teng tarkibli qo‘shma gaplar:
 
 [WPm, WPm].
2.
 
Tobe tarkibli qo‘shma gaplar
: 
 [WPm WPm] va [WPm WPm].
3
. 
Mutanosib tarkibli qo‘shma gaplar. 
 
[WPm WPm].
Tayanch tushunchalar:
formal tahlil usuli, shakl-vazifaviy tadqiq yo‘nalishi, qo‘shma 
gaplarning qurilish asosi, qo‘shma gaplarning an’anaviy sintaktik talqini, qo‘shma gapning 
tarkibiy qismlari, predikativ birlik, tenglanish munosabati, tobelanish munosabati, grammatik 
aloqa, sintaktik aloqa, teng bog‘lovchilar, ergashtiruvchi bog‘lovchilar, denotativ voqea, obyektiv
mazmun, shakl va mazmun birligi, bog‘langan qo‘shma gaplar, ergash gapli qo‘shma gaplar, 
bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar, teng tarkibli qo‘shma gaplar, tobe tarkibli qo‘shma gaplar, 
mutanosib tarkibli qo‘shma gaplar, ikki komponentli qo‘shma gaplar, ko‘p komponentli qo‘shma 
gaplar.