Пул ва банклар (1-модуль). Пул ва банкларнинг назарий асослари

Европа МБнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:

• 
  евро ҳудудида иқтисодий барқарорликни таъминлаш, авваламбор инфляция 2% дан ошмаслиги;
  
• 
  евро ҳудудида пул-кредит сиёсатини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
  
• 
  валюта заҳираларини бошқариш;
  
• 
  Евро эмиссияси; фоиз ставкаларини белгилаш.
  

Ушбу функцияларни бажариш учун ЕМБ амалда барқарорлик кредитларини беради, етакчи банклар учун гаров, ким ошди савдоларини ўтказади, валюта операцияларида иштирок этади, шунингдек очиқ бозорларда бошқа операцияларни амалга оширади. Европа Марказий банки ўз фаолиятида расмий равишда мустақилдир. Шу билан бирга, у ҳар йили Европа Парламенти, Европа Комиссияси, Европа Иттифоқи Кенгаши ва Европа Кенгашига ҳисобот бериши керак.
Европа МБнинг мақсадлари, вазифалари ва функциялари: Европа Марказий банки Европа валюта иттифоқига аъзо мамлакатларнинг пул-кредит сиёсатини мувофиқлаштириш учун яратилган Евро ҳудуди ва Европа Иттифоқининг асосий банкидир. ЕМБнинг ўзи еврони ишлатадиган мамлакатларда барқарор нархларни ушлаб туриш ва инфляция даражасини назорат қилиш устувор вазифани қўяди. Европа Иттифоқини тузишдан кўзланган мақсадлардан бири 360 миллиондан ортиқ бирлашган давлатларнинг аҳолиси ўртасида капитал, товарлар ва хизматларнинг эркин ҳаракатланишини таъминлайдиган ягона бозорни яратиш эди. Улар ўртасидаги ҳисоб-китобларни енгиллаштириш учун ягона валюта - евро яратилди.
Ҳозирги кунда Европа Иттифоқида 27 мамлакатдан 501 миллион аҳоли истиқомат қилади, уларнинг 10 таси миллий валютани еврога тенг равишда ишлатишда давом этмоқда. Иккинчиси, бу йил нақд пул муомаласининг 10 йиллигини нишонламоқда ва Европа Марказий банкига ўхшаш тузилмани яратиш ғояси аллақачон 20 йиллик даврни белгилаб қўйган бўлиши мумкин. Натижада, олти кишилик дирекция бошчилигидаги тузилма шакллантирилди: саккиз йилга тайинланадиган бошқарув раиси, шунингдек вице-президент ва бошқарувнинг тўрт аъзоси. Улар миллий марказий банклар раҳбарлари билан бир қаторда Бошқарув кенгашининг аъзолари. Шундай қилиб, олтита жойдан тўрттаси Европадаги энг йирик марказий банклар раҳбарларига тегишли: немис, француз, испан ва италян.
Европа иқтисодий ва валюта иттифоқининг шаклланиши, унинг ишлаш механизми ва Европа Иттифоқининг 16 аъзо давлатлари (бундан буён Европа Иттифоқи ёки Бирлик деб юритилади) ҳудудида нақд пул муомаласига еврони киритиш Европа интеграциясининг ривожланишида янги босқични белгилади. Европа Марказий банкининг асосий мақсади - Европа Иттифоқига аъзо давлатларнинг барқарор ривожланишининг асоси сифатида нархлар барқарорлигини таъминлаш.
Марказий банкларнинг Европа тизимининг ташкилий тузилиши ва вазифалари. Евро ҳудудидаги пул-кредит сиёсати ҳозирги вақтда ЕСCБ томонидан назорат қилинади. Европа Марказий банк тизими - бу Европа Марказий банки ва Европа Иттифоқига аъзо давлатларнинг миллий марказий банкларидан ташкил топган халқаро банк тизимидир. ЕМЕАга аъзо бўлмаган давлатлар - Буюк Британия, Дания, Греция ва Швеция Миллий Марказий банклари (НКБ) алоҳида мақомга эга бўлиб, улар қарор қабул қилишда қатнашиш ҳуқуқига эга эмаслар.