Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova


 Treningni samarasiga gnruhiy iqlimning ta’siri



Download 1,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/197
Sana03.01.2022
Hajmi1,67 Mb.
#314460
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   197
Bog'liq
psix tren

 
10.7. Treningni samarasiga gnruhiy iqlimning ta’siri 
 Guruhning  hajmi.  Trening  mashg'ulotlarining  samarasi  asosan  trenerga  bo’g’liq  deyilsada, 
lekin  bu  jarayonga  ta’sir  ko'rsatadigan  ayrim  holatlar  ham  mavjudki,  ulami  albatta  hisobga  olish 
lozim. 
Treninglaming  samarali  bo’ishida  7-15  nafar  ishtirokchidan  iborat  bo’gan  guruhlar  optimal 
hisoblanadi. Agar guruhning hajmi 15 kishidan ortsa, ishtirokchilar uiasidagi munosabatlarda o'zaro 
ta’sirchanlik kamayadi va ulaming o'zaro hiimkorligi pasayadi. Shuning uchun yodda tutish lozim, 
guruhda  o'zaro  ishonch  imilutmi  yaratish  uchun  gumh  ishtirokchilarining  soni  20  kishidan 
ortmasligi lozim. Agar ishtirokchilar soni 20 kishidan ortsa, bunday holda dasturga asosan guruhiy 
mashg'ulotlami  kiritgan  ma’qulroqdir  (chunki  individual  mashg'ulotlar  ko'p  vaqtni  nladi  va 
guruhning zerikishiga olib keladi). 
Trening  samarasiga  ta’sir  ko'rsatuvchi  omillardan  yana  biri  ishtirokchilarning  mashg’ulotga 
kirishishga tayyorlik darajasidir. Shuningdek, ishtirokchilami motivasiyasini oshiruvchi omillardan 
biri  mashg‘ulot  maqsadining  aniqligi  va  ishtirokchilaming  maqsadlari  bilan  uyg'unligidir.  Bunmg 
uchun  ularga  mashg’ulot    yakunida  ular  aynan  qanday  natijalarga  ega  boTishlarini  tushuntirish 
lozim. 
Trening samarasiga ta’sir etuvchi omillardan  yana biri guruhning ochiqligi yoki  yopiqligidir. 
Yopiq  guruh  deb  toki  guruh  a’zolarining  barchasi  o‘z  maqsadlariga  erishmagunlaricha  yangi 
a’zolaming  kirishi  mumkin  boTmagan  guruhlar  aytiladi.  Ochiq  guruhlarda  esa  guruhga  yangi 
a’zolaming kirishiga ruxsat benladi, faqat ayrim hollardagina. 
Trening  samarasiga  ta’sir  etuvchi  yana  bir  holat  -  guruhdagi  uyg  unlik  (uyushqoqlik)ning 
mavjudligidir. Bu ham guruhning o‘ziga xos holatlandan biri bo Tib, bu holat guruhning ma’lum bir 
natijaga  erishuvida  muhim  rol 
о
  ynaydi, 

  shuningdek  uyushqoqlik  guruhning  emotsionalhk 
ko'rsatkichi sifatida hamT baholanadi. 
Uyushqoqlik  -  bu  atama  ostida  guruhning  ma’lum  bir  maqsadni  anglagan  holdq 
muvaffaqiyatga  erishish  yoTida  motivasiyalaming  uyg’unligi  asosida  hamkorlikdagj  faoliyatga 
intilishi tushuniladi. Bunday universal guruhiy holat barcha trening* guruhlarida kuzatiladi. 
Guruhni  uyushqoqligini  ta’minlash  uchun  trenerdan  katta  mahorat  talab  etiladiki,  bunda  u 
guruhning  uyushqoqligi  mashg’ulotlaming  samarasmi  ta’minlovichi  omil  ekanligini  unutmasligi 
lozim. Uyushqoqlikni oshmsh uchun trener guruh a’zolarining kuchli salbiy va ijobiy emotsiyalami 
birgalikda  kechirishlanga,  his  etishlariga  olib  keluvchi  maxsus  psixologik  usullardan,  shuningdek 
guruhiy  birhkni  talab  etuvchi  turli  mashqlardan  foydalanishi  lozim.  Uyushqoqlik  guruh  a  zolarida 
guruhda  o‘zini  xavfsiz  his  etishiga,  zo'riqishlami  chiqarishiga,  o‘zaro  samimiy  va  ishonch 
muhitiningg yaratilishiga olib keladi. 
Treningni  samarasiga  guruhiy  rivojlanish  bosqichlari  ham  o‘ziga  xos  holda  ta’sir  ko'rsatadi, 
shuning  uchun  trener  bu  bosqichlarni  bilishi  va  hisobga  olishi  lozim.  Guruhiy  faoliyatning 
rivojlanish  bosqichi  ishtirokchilaming  bir-birlariga  bo  lg  munosabatlaridagi  pozitsiya  va  his-
tuyg‘ulariga (shuningdek, guruhdagi psixologi muhitga) asosan farqlanadi. 
 Odatda guruhiy rivojlanishning quyidagi bosqichlari farqlanadi:  
1.  Tanishuv  /  birinchi  kontakt  /  shakllanish  (guruhning  shaklanishi  va  o'zaro  tanishuvim; 
guruh bilan tanishuvning yakunlanishi kabilami o‘z ichiga oladi).  


 
67
2.  Emotsional  silliqlanish  /  individual  maqsadlar  bosqichi  /  jipslashish  bosqichi.  Ushbu 
bosqichda har bir ishtirokchining maqsadi o'ziga xos taassurot qoldirishdan iborat boTadi; dastlabki 
kontakt  bosqichida  jinsiy  mayl  va  o'zini  himoyalash  instinktlari  sayqallanadi.  Bu  guruhiy 
jarayonlarda quyidagilar orqali namoyon boTadi:  
•  qulay  holatni  vujudga  keltirish  -  bu  kichik  guruhchalaming  yuzaga  keltirilishiga  imkon 
beradi; 
 •  ishtirok  uchun  guruhning  bahosi  —  bunda  trener  va  guruh  a’zolarining  chidamliligi, 
bilimlari darajasi aniqlanadi;  
• jmslar orasidagi farq — yoqishga intilishlar — bir-biriga tegishish, o‘zaro piching qilish va 
boshqalar.  
3.  Agressiya  bosqichi  /inqiroz/  qarama-qarshilik  /guruhiy  maqsadni  anglash/  tartibsizhk. 
Ushbu bosqich o'zida har doim ham negativ munosabatlami aks ettirmaydi. 
4. Konstruktiv ish bosqichi /yaxlitlik/ uyg'unlik. Jshtirokchilar uchun maqsad: o'zlanm o‘zaro 
yagona  birlik  sifatida  anglash.  Bu  bosqichda  konstruktiv  faoliyat  boshlanadi  va  yagona  guruhiy 
maqsad shakllanadi. 
 5.  Tugallash  bosqichi  /so‘nish/  xayrlashuv/yangi  bosqichga  yakun  yasash.  Bu  bosqichda 
yangi  maqsad  paydo  boTishi  va  bu  maqsad  asosida  xuddi  shu  guruh  orasidan  yangi  guruh  paydo 
boTishi mumkin. 6. Refleksiya bosqichi /xotiralar/ ma’lumotlami egallash. 
Qisqa  muddatli  (8-18  soatga  mo’jallangan)  guruhlarda  guruhiy  rivojlanishning  ushbu 
bosqichlari  to’liq  kechmaydi.  Uzoq  muddatli  guruhlarda  esa,  ayniqsa  ishtirokchilami  shaxsiy 
rivojlanishiga yo’naltirilgan trening gumhlarida bu bosqichlar aniq namoyon bo'ladi. 
 

Download 1,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   197




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish