Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

Ishtirokchilarning pozitsiyasi 
 Ishtirokchilaming guruhda o'ziga xos turli xil rollari va ijtimoiy pozitsiyalari iiiavjud bo‘ladi. 
Bu  borada  R.  Shindleming  (K.  Rudestam,  2000)  gumhiy  rolllar  klasssifikasiyasi  keng  tarqalgan 
bo‘lib,  bu  rollami  quyidagicha  taqsimlash  mumkin:  1  ider  guruhni  harakatga  undovchi  va  o‘z 
ortidan  ergashtira  oluvchi.  Ekspert__u  isliiirokchilami  lol  qoldiruvchi,  ulami  xursand  qiluvchi, 

---

 
66
qolaversa  ularning  hurmatiga  ‘•lib  keluvchi  o‘ziga  xos  ko'nikma,  malakalarga  ega  boTadi  va  har 
doim  ma  iumotlami  tahlil  etish  jarayonida  o'zining  shaxsiy  munosabatlarini  bildirib  turadi. 
Konformist  —  passiv  ishtirokchi,  javobgarlikdan  qochuvchi  va  imkon  darajasida  o‘zini  borligini 
bildirmaslikka  intiluvchi  ishtirokchi.  Bundaylar  odatda  har  doim  va  liamma  narsada  lideming 
fikriga qo'shilishadi. 
Autsayder  —  (eng  orqada  qolgan)  -  o‘z  fikrini  bildirishdan  qo'rqish  yoki  qobiliyatlariga 
ishonchsiziik natijasida guruhdan orqada qolgan ishtirokchi. < Ippozitsioner — har doim lideming 
fikrlariga qarshi chiquvchi va unga faol qarshilik korsatuvchi ishtirokchi. 
Gumhiy  jarayonda  ishtirokchilar  tomonidan  namoyish  etilayotgan  rollar  qoidaga  ko'ra, 
ulaming hayotiy real pozitsiyalarini aks ettiradi.