Protozooy kasalliklari reja: Ixtibodozlar Tarqalishi va iqtisodiy zarari

Tashxis. Ixtioftiriozga tashxis baliq terisining yuzasidan va jabralaridan qirib olingan mikroskopik namunalar, izlanishlarga asoslanib qo‘yiladi. Bahorda ixtioftiriuslarning borligini ko‘rsak, zudlik bilan davolash choralari ko‘rilishi shart. Qish vaqtlarida esa ko‘pincha baliqlar kasallik tashuvchi bo‘lib chiqadi, lekin o‘zgarishlarni muntazam kuzatib turish kerak.
Davolash. Ixtioftirioz bilan kasallangan havza baliqlarini davolashda malaxit yashili, brilliant yashili va binafsharang K bo‘yoqlari samarali natija beradi.

Baliqlar o‘stiriladigan (hovuzlar, havzalar) joylarda dorilar qo‘shish yo‘li bilan tozalash ishlari olib boriladi. Dorilarning konsentratsiyasi, miqdori, tozalash vaqti, baliqlarning yoshi, turi, faslga qarab, suvning sifatiga va suvning haroratiga shuningdek, baliqlarning ixtioftirius bilan zararlanish darajasiga qarab dorilar tavsiya etiladi.
Ko‘payayotgan havzalarda dorilar konsentratsiyasi 0,1 – 0,2 gr / m³, voyaga yetgan va ko‘payadigan baliqlarga 0,5 – 0,9 gr / m³, qo‘llash vaqti 2 – 4 soat oralig‘ida bo‘lishi kerak.
Akvarium baliqlarini davolashni alohida idishlarda olib borgan ma’qulroq, bunda organik bo‘yoqlar (0,1 – 0,2 mg / l) yoki shifobaxsh aralashma ishlatiladi: tripoflavin 10 mg /l, biomitsin 2000 ed /l va xinin 20 mg /l. Davolovchi aralashmani tayyorlash uchun avval 1 l suvga xinin va biomitsin solib 3 – 4 soat eritiladi, keyin bu aralashmaga tripoflavin qo‘shiladi. Shifobaxsh eritma alohida idishlarga tayyorlanadi, baliqlar ko‘chirib o‘tkaziladi va 2 – 3 sutka davomida tozalanadi. Baliqlar oziqlantiriladi, suv havosi tozalanib turiladi. Parazitlarning tezroq rivojlanishi uchun harorat 32⁰C gacha ko‘tariladi. 3- kundan shifobaxsh eritmaning 1/3 qismini almashtiramiz, idish tubidan ovqat qoldiqlari va axlat yig‘ib olinadi. Bir xil miqdorda toza suv va shifobaxsh eritma biomitsin va tripoflovin olinadi va eski shifobaxsh eritmaga qo‘shiladi. Davolash 5 -6 kun davom etadi, bu vaqt ichida parazit daydi parazitchalar davrigacha voyaga yetadi va tozalash ishlari natijasida nobud bo‘ladi. Agar davolash kutilgan natija bermasa, davolash vaqti 12
– 15 kunga uzaytiriladi, baliqlar tanasidagi oq shishlar butunlay yo‘qolganda va parazitlar halok bo‘lganda tugatiladi.
Davolash davrida baliqlar kapalak qurtlari bilan oziqlantiriladi. Kasal baliqlar bo‘lgan akvariumdan suv, tuproq va o‘simliklarni olib tashlashmaydi, aksincha akvarium harorati 32 – 34⁰C ga ko‘tariladi va 2 – 3 kun shu holatda turadi. Bu vaqt ichida daydi parazitlar yorilib chiqadi va asta – sekin nobud bo‘ladi. Qo‘shimcha sifatida akvarium ichi bitsillin yoki tripoflavin eritmasi bilan tozalanadi.

Rangli bo‘yoqlar bilan davolash faqatgina alohida idishlarda 0,15 – 0,2 mg/l eritma, 3 – 4 soatda o‘tkaziladi. Baliqsiz akvarium ham shu usulda tozalanadi.