Andijon Davlat Tibbiyot instituti Pediatriya fakulteti 201-gurux
Ismonaliyev Hayotbek
Uxlatuvchi dorilar farmakologiyasi
Reja
Uyqu haqida tushuncha va uyqu buzilganda ishlatiladigan dori vositalari
Uyqu dorilarini tasnifi va farmakologik husussiyatlari
Uyqu dorilarini ishlatilishi va ularning nojoʻya tasiri
Uyqu haqida tushuncha va uyqu buzilganda ishlatiladigan dori vositalari
uyqu keltiruvchi dorilar; organizmga yuborilganda tabiiy uyquga monand holatni paydo qiladi. Uxlatuvchi dorilarning samarasi markaziy nerv sistemasining turli qismlariga tormozlovchi taʼsir koʻrsatishiga asoslangan. Uxlatuvchi dorilarning kichik dozasi kishini tinchlantiradi.
Uxlatuvchi dorilarga barbiturat kislota hosilalari yoki barbituratlar va kimyoviy tuzilishi turlicha boʻlgan moddalar kiradi. Tinchlantiruvchi moddalar ham uyquni normallashtirishga yordam berib, hayajonni kamaytiradi, tajanglik va bezovtalikni yoʻqotib, uyqu keltiradi. Uyquning turli buzilishlarida Uxlatuvchi dorilar qoʻllaniladi
Uxlatuvchi dorilar uyqu keltirish tezligi hamda uxlatish muddatiga koʻra, uzoq muddatli va oʻrtacha muddatli dorilarga boʻlinadi. Vrach turlicha uyqu buzilishini davolash uchun dori tanlashda bu xususiyatlarni eʼtiborga olishi lozim.
Uxlatuvchi dorilar uyqu keltirish tezligi hamda uxlatish muddatiga koʻra, uzoq muddatli va oʻrtacha muddatli dorilarga boʻlinadi. Vrach turlicha uyqu buzilishini davolash uchun dori tanlashda bu xususiyatlarni eʼtiborga olishi lozim.
Koʻpchilik Uxlatuvchi dorilar kuchli taʼsir etuvchi dori moddalari qatoriga kiradi. Ularni faqat vrach ruxsati bilan qabul qilish lozim, aks holda odam bu dorilarga oʻrganib qoladi.
💊 Sondoks
❇️ Dori shakli: tabletka
♻️Tarkibi: faol modda doksilamin suksinat 15 mg va yordamchi moddalar
💠 Farmakoterapevtik guruhi: tizimli
qo‘llash uchun antigistamin vosita
💠 Farmakoterapevtik guruhi:
uxlatuvchi va sedativ vosita
📝 Farmakologik xususiyatlari:
H¹ gistamin retseptorlari blokatorlari guruhiga mansub bo'lgan etanolaminlar sinfining uxlatuvchi preparati bo'lib, sedativ va M-xolinoblokator ta'sirga ega.Allergiyaga qarshi ta'sir kòrsatadi. MNTga kiradi va yaqqol sedativ ta'sir ko'rsatadi. U shuning uchun uxlatuvchi dori sifatida ishlatiladi.
✅ Qòllanilishi: Uyqusizlikda
✅ Qòllash usuli va dozalari:
✅ Qòllash usuli va dozalari:
🔸Kattalar va 15 yoshdan oshgan
bolalarga 1/2–1 tabletkadan
sutkada uyuqdan 15-20 min oldin.
Bemorning shaxsiy reaksiyasiga
qarab dozani 2 tabletkagacha
oshirish mumkin.
🔸Davolash davomiyligi 2 sutkadan
5 sutkagacha. Agar uyqusizlik
5 kundan ortiq saqlansa shifokordan
maslahat olish kerak.
❌Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatla:
❌Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatla:
Bemor anamnezida yoki oilaviy
anamnezida yopiq burchakli
glaukoma,uretra va prostata bezi
tomonidan siydik tutilishi bilan
bog'liq buzilishi, preparat
komponentlariga shaxsiy
sezuvchanlikda qòllash
mumkin emas.
❕Qòllanilishiga cheklovlar:
❕Qòllanilishiga cheklovlar:
òpka kasalliklari
🚫 Nojòya ta'sirlari:
➖ertalab uyquchanlik bòlishi
➖qabziyat, oģiz qurishi, siydiknì
tutaolmaslik
➖akkomodatsiyani buzilishi
➖yurakni kuchli urishi
➖allergik reaksiyalar: teri toshmalari
qichishish
💊 VAMELAN
❇️ Dori shakli: kapsula
💠 Farmakoterapevtik guruhi: Uxlatuvchi va sedativ vositalar
♻️ Tarkibi:
▫️faol moddalar:
– Valeriananing quruq ekstrakti - 125
mg
– Qalampir yalpizning quruq ekstrakti -
25 mg
– Limonoʻtning quruq ekstrakti - 25 mg
✅ Qòllanilishi:
✅ Qòllanilishi:
– uyquni buzilishi va uyqusizlikda
– havotirlik va tushkunlik hissida
– kuchli nerv qoʻzgʻaluvchanligida
– nerv tizimini zoʻriqishida
✅ Qoʻllash usuli va dozalari:
✅ Qoʻllash usuli va dozalari:
🔸Kattalarga va 12 yoshdagi va undan oshgan bolalarga 1-2 kapsuladan sutkada 2-3 marta buyuriladi
🔸Uyqusizlikda preparatning dozasi 1-2 kapsulani tashkil etadi – uyqudan bir-ikki soat oldin qabul qilinadi
🚷 Qoʻllash mumkin boʻlmagan holatlar:
➖preparatning komponentlariga yuqori sezuvchanlik
➖12 yoshgacha boʻlgan bolalarga qoʻllash mumkin emas