Процессуал ҳужжатларни расмийлаштириш фанидан 2-мавзу: «Фукаролик ишлари буйича судларга такдим этиладиган даъво аризалари ва суд карорлари»

2-САВОЛ.
Ариза бўйича суд томонидан қабул қилинадиган қарорлар;
Судга топширилган ариза бўйича суд томонидан қуйидаги қарорлар қабул қилинади:
– фуқаролик иши қўзғатиш ҳақида ажрим;
– аризани қабул қилишни рад этиш ҳақида ажрим;
– аризани ҳаракатсиз қолдириш ҳақида ажрим.
Ариза Фуқаролик процессуал кодексининг 149 ва 150-моддалари талабларига риоя этилган ҳолда берилган, давлат божи тўланган бўлса, судья томонидан фуқаролик иши қўзғатилади.
АРИЗАНИ ҚАБУЛ ҚИЛИШНИ РАД ЭТИШ АСОСЛАРИ;
-ариза судда кўришга тегишли бўлмаса;
- суднинг айнан тарафлар ўртасида, айнан бир предмет тўғрисида ва айнан бир асослар бўйича чиққан низо юзасидан қабул қилиниб, қонуний кучга кирган ҳал қилув қарори ёхуд даъвогарнинг арз қилган талабларидан воз кечганлигини қабул қилиш ёки тарафларнинг келишув битимини тасдиқлаш тўғрисидаги ажрими мавжуд бўлса;
- суд айнан бир тарафлар ўртасида, айнан бир предмет тўғрисида ва айнан бир асослар бўйича чиққан низо юзасидан иш юритаётган бўлса;
- тарафлар ўртасида ушбу низони ҳал қилиш учун ҳакамлик судига топшириш ҳақида ҳакамлик битими тузилган бўлса;
- тарафлар ўртасида ушбу низони ҳал қилиш учун ҳакамлик судига топшириш ҳақида ҳакамлик битими тузилган бўлса;
- иш шу суднинг судловига тааллуқли бўлмаса ариза муомалага лаёқатсиз шахс томонидан берилган бўлса;
- манфаатдор шахс номидан аризани иш юритиш ваколатига эга бўлмаган шахс берган бўлса.
Агар судья аризани қабул қилишни рад этса, бу ҳақда ариза тушган кундан эътиборан ўн кун ичида асослантирилган ажрим чиқаради.
Башарти иш судга тааллуқли бўлмаса, судья ажримда аризачи қайси органга мурожаат қилиши кераклигини ёки иш қўзғатишга тўсқинлик қилаётган ҳолатларни қандай бартараф этишни кўрсатиши шарт.
Ариза иловалар ва ажримнинг нусхаси билан биргаликда даъвогарга қайтарилади.
Суд томонидан аризанинг ҳаракатсиз қолдирилишига ариза Фуқаролик процессуал кодексининг 149 ва 150-моддаларида баён этилган талабларга риоя қилинмай берилганлиги, яъни аризанинг мазмуни қонун томонидан ўрнатилган талабларга жавоб бермаслиги ҳамда ариза ва бошқа ҳужжатларнинг нусхалари жавобгарларнинг сонига мутаносиб тарзда берилмаганлиги ёки давлат божи тўланмаганлиги асос бўлади.
Судья аризани ҳаракатсиз қолдириш тўғрисида ажрим чиқариб, бундан аризачини хабардор қилади ва камчиликларни тузатиш учун унга муҳлат беради.
Ажрим имзо қўйдириб топширилади ёки почта орқали ёхуд ахборот тизими орқали электрон шаклда юборилади.