Pedagogika kafedrasi

2-masala.
Bir kishi o‘ladigan kasal bo‘la turib, bir ayolga yuz dirhamga 
uylandi va uning bundan bo‘lak moli yo‘q edi, ayolning o‘zi baravar mahri o‘n 
dirham edi. So‘ngra ayol o‘ldi, u molining uchdan birini vasiyat qilgan edi. Keyin 
eri o‘ldi. Qoidasi bunday: u ayoldagi yuzdan uning mahrini, ya’ni o‘nni ayir. Unda 
to‘qson dirham qoladi, vasiyat qilganini ana shundan hisoblanadi. Vasiyat qilganni 
narsa deb ol va uni shunday ayir. Narsasiz to‘qson qoladi. Ayolning qo‘lida o‘n 
dirham va narsa qoladi. U o‘z molining uchdan birini, ya’ni uch – u uchdan bir 
dirham va uchdan bir narsaning vasiyat qilgan. Olti-yu uchdan ikki dirham va 
uchdan ikki narsa qoladi. Bundan eri merosining o‘ziga qaytadigan – yarmi, ya’ni 

---

99 
– uch – u uchdan bir dirham va uchdan bir narsa. Erining merosxo‘rlari qo‘lida 
narsaning uchdan ikkisisiz to‘qson uch – u uchdan dirham qoladi. Mana shu xotini 
merosining ikki baravaridir, ya’ni narsa, chunki xotin eri qoldirgan merosning 
uchdan birini vasiyat qilishga haqi bor. Uning vasiyat qilganining ikki baravari ikki 
narsadir. To‘qson uch - u uchdan birni uchdan ikki narsa bilan to‘ldir va buni ikki 
narsaga qo‘sh. Hosil bo‘ladi: to‘qson uch - u uchdan bir dirham ikki-yu uchdan 
ikki narsa teng. Bitta narsa shuning sakkizdan uchi, ya’ni o‘ttiz besh dirhamdir. 
1. Izoh.
Mahr – islom shariat huquqida uylanuvchi kishi ayolning 
“mahriga 
tushgan”
pulni to‘lashi kerakligi qonuniylashtirilgan bo‘lib, ayol esa o‘z 
“mahriga 
tushgan”
pulni xohlaganicha sarflash huquqiga ega bo‘lgan. 
2. Ayol vasiyat qilayotgan narsani