“Педагогика” фанини ўқитиш бўйича ўқув-услубий мажмуа

1. “Ақлий ҳужум” методи талабаларда мавзу (масала, муаммо) хусусида кенг ва ҳар томонлама фикр юритиш ҳамда ўз тасаввурлари ва ғояларидан ижобий фойдаланиш борасида маълум кўникма ҳамда малакаларни ҳосил қилишга рағбатлантиради. Бу метод ёрдамида ташкил этилган машғулотлар жараёнида ихтиёрий муаммолар юзасидан бир неча оргинал ечимларни топиш имконияти туғилади. Мазкур метод танлаб олинган мавзулар доирасида маълум қадриятларни аниқлаш ва уларга муқобил бўлган ғояларни танлаш учун шароит яратади.
Методдан самарали фойдаланиш мақсадида қуйидаги қоидаларга амал қилиш лозим: 1) талабаларнинг ўзларини эркин ҳис этишларига шароит яратиб бериш ғояларни ёзиш бориш учун ёзув тахтаси ёки варақларни тайёрлаб қўйиш; муаммо (ёки мавзу)ни аниқлаш; 3) машғулот жараёнида амал қилиниши лозим бўлган шартларни белгилаш; 4) билдирилаётган ғояларни уларнинг муаллифлари томонидан асосланишига эришиш ва уларни ёзиб олиш қоғоз варақлари ғоя (ёки фикр)лар билан тўлгандан сўнг уларни ёзув тахтасига осиб қўйиш; 5) билдирилган фикрларни янги ғояларнинг турлича ва кўп миқдорда бўлишига аҳамият қаратилади; 6) бошқалар томонидан билдирилаётган фикрларни ёдда сақлаш, уларга таянган ҳолда янги фикрларни билдириш, билдирилган фикрлар асосида муайян хулосаларга келиш каби ҳаракатларнинг талаба томонидан содир этилишига эришилади; 7) талаба томонидан билдирилаётган ҳар қандай ғоя баҳоланмайди; 8) талабаларнинг мустақил фикр юритишлари, шахсий фикрларини илгари суришлари учун қулай муҳит яратилади; 9) ғоялар билан бойитиш асосида уларни қувватлаш; 10) бошқалар томонидан билдирилган фикр (ғоя)лар устидан кулиш, кинояли шарҳларнинг билдирилишига йўл қўймаслик; 11) янги ғояларни билдириш давом этаётган экан, муаммонинг ягона тўғри ечимини эълон қилишга шошилмаслик.
Машғулот жараёнида ушбу методдан фойдаланишда қуйидаги қоидаларга амал қилиш талаб этилади: 1. Талабаларни муаммо доирасида кенг фикр юритишга ундаш, уларнинг мантиқий фикрларни билдиришларига эришиш. 2. Ҳар бир талаба томонидан билдирилаётган фикрлар рағбатлантирилиб борилади. Билдирилган фикрлар орасидан энг мақбуллари танлаб олинади. Фикрларнинг рағбатлантирилиши навбатдаги-янги фикрларнинг туғилишига олиб келади. 3. Ҳар бир талаба ўзининг шахсий фикрларига асосланиши ва уларни ўзгартириши мумкин. Аввал билдирилган фикрларни умумлаштириш, туркумлаштириш ёки уларни ўзгартириш илмий асосланган фикрларнинг шаклланишига замин ҳозирлайди. 4. Машғулот жараёнида талабалар фаолиятини стандарт талаблар асосида назорат қилиш, улар томонидан билдирилаётган фикрларни баҳолашга йўл қўйилмайди. Уларнинг фикрлари баҳоланиб борилса, талабалар диққатларини шахсий фикрларини ҳимоя қилишга қаратадилар, оқибатда янги фикрлар илгари сурилмайди. Методни қўллашдан кўзланган асосий мақсад талабаларни муаммо бўйича кенг фикр юритишга ундаш эканлигини ёдда тутган ҳолда уларнинг фаолиятини баҳолаб боришдан воз кечиш мақсадга мувофиқдир.