Pedagogika 015, 4-son Muassis: Nizomiy

PEDAGOGIKA
2015, 4-son
 
 
80 
bilan esa alohida qismlar bо‘yicha (“sо‘zni faqat nomi (nomenklatura) bо‘yicha 
qidirish”
1
) yoki о‘sha chiziqli usul yordamida ishlash mumkin; 
­ 
elektron lug‘atlar an’anaviy lug‘atlar bilan qiyoslanganda nashrga 
tayyorlashda: ranglardan foydalanish, sahifalarga bо‘lish, turli xildagi 
ma’lumotlar vizualizatsiyasi kabi ancha keng imkoniyatlarga ega. Boshqa 
tomondan, bosma lug‘atlarning kо‘pchiligida maqola rangli bezaklarga ega 
bо‘lmaydi, xarakteristikalar minimal va ma’lumot taqdimoti chegaralangan 
bо‘ladi; 
­ 
elektron lug‘atlar foydalanuvchiga oson va tez qidiruv imkoniyatini 
beradi; ma’lumotlar ularda shu tarzda joylashtirilganki, foydalanuvchi 
qidiruvning har xil kо‘rinishini amalga oshirishi mumkin;
­ 
elektron lug‘at ma’lumot yangilashning muntazam ishlovchi sistemasi 
bilan ta’minlangan bо‘lishi mumkin, an’anaviy lug‘atlar esa bunday 
imkoniyatlarga ega emas; 
­ 
elektron lug‘at tarkibiga qaydlar, izohlar va boshqalarni kiritish 
mumkin, bundan tashqari, boshqa lug‘atlar yoki ma’lumotlar tо‘plamlariga 
qilingan iqtiboslar bilan ta’minlash mumkin; 
­ 
elektron lug‘atlar kamroq joy egallaydi (stol ustida yoki kutubxonada) 
va bosma variantidan kо‘ra ishlash uchun ancha qulay; 
­ 
elektron lug‘at eskirmaydi, uning sahifalari g‘ijimlanmaydi, yirtilmaydi 
va hokazo. 
Yuqoridagilardan ma’lum bо‘ladiki, har ikki turdagi lug‘at ma’lumot 
taqdim qilish bazasi bilan farqlanadi, bu esa ularning afzallik va kamchiliklariga 
sabab bо‘ladi. Elektron lug‘atlarga xos bо‘lgan ba’zi kamchiliklarga qaramay, 
ayniqsa, texnik planda (qattiq disklarning ish jarayonida beqarorligi, dasturiy
ta’minot ishining buzilishi kabilar shaxsiy kompyuterning buzilishiga ham olib 
kelishi mumkin) ular foydalanuvchi uchun kо‘p afzalliklarga ega. Elektron 
lug‘atlar yaratilishi zamonaviy leksikografiyaning kelajagi yorqin, faol 
rivojlanayotgan yо‘nalishi hisoblanadi. Biroq bunda shunday lug‘atlar 
yaratilishining aniq standarti, ushbu tur nashrining sifatini aniqlovchi yagona 
о‘lchamlarning mavjudligi haqida hozircha sо‘z yuritishga erta deb hisoblaymiz.