Pedagogika 015, 4-son Muassis: Nizomiy

PEDAGOGIKA
2015, 4-son
 
 
30 
innovatsion loyihalash va tayyor loyihani amaliyotga izchil tatbiq etish mavjud 
muammolarni to‘laqonli hal qilish imkonini beradi. 
Muallif, shuningdek, turli mintaqalarning yoshlarga oid siyosatini 
loyihalash liberal qadriyatlarga egalikdan farqli ravishda inson erki, uning 
qarorlari va harakatlarida, o‘zidan qoniqishida namoyon bo‘lishini ifodalovchi 
gumanitar yo‘nalishga ega, deb baholaydi. 
G. A. Luks loyihalash faoliyatini ijodkorlikning o‘ziga xos shakli sifatida 
pedagogik maqsadlar asosida turli: kichik (loyihalash mohiyatiga ko‘ra, o‘yin 
faoliyatida nima muhimligiga e’tiborni qaratish), o‘smir (yangi o‘quv fanlarini 
o‘rganish va o‘z kuchini sinab ko‘rish muhitidagi ehtiyojni inobatga olish), 
o‘spirin (mustaqil hayot ostonasidagi shaxsning istiqboldagi o‘z imkoniyatlarini 
ro‘yobga chiqarishga bo‘lgan intilishini nazarda tutish) yoshidagi o‘quvchilar 
bilan ishlashda shaxs rivojlanishining universal vositasi bo‘la oladi, deb 
hisoblaydi. Muallifning fikriga ko‘ra, aniq maqsad hamda o‘quv, ilmiy-tadqiqot, 
tarbiyaviy, amaliy va mustaqil ravishda ijtimoiy loyihalash metod, usul va 
vositalarini o‘zlashtirishga yo‘naltirilgan faoliyat birligini ifodalovchi yaxlit 
pedagogik jarayonni samarali tashkil etish orqali talabalarda loyihalash 
madaniyatining shakllanishiga erishish mumkin. Ma’lumki, talabalarda 
loyihalash madaniyati ular tomonidan ijtimoiy ahamiyatli faoliyat ko‘nikma, 
malakalarining puxta o‘zlashtirilishini ta’minlovchi bir necha bosqichda 
shakllanadi
1
. Bu bosqichlar talabalarning ichki sezgiga tayangan holda mavjud 
loyihalar namunasida loyihalash (taqlid qilish darajasi)dan mustaqil ravishda 
ijodiy loyihalarni yaratish (yaratuvchanlik darajasi)gacha bo‘lgan jarayonda aks 
etadi.
E. Yuzlikayeva, J. G‘ulomov, M. Usmonboyeva, X. Ruzimetova,
S. Jumayevalar loyihalash madaniyati negizida aks etuvchi malakalarni shartli 
ravishda ikki guruhga ajratadi. Ular loyihalash hamda ijodiy-amaliy 
(konstruktiv) malakalardir
2
. Ta’limiy va tarbiyaviy masalalarga oid pedagogik 
muammolar ro‘yxatini tuzish, ta’lim texnologiyalari va darsning texnologik 
loyihasini ishlab chiqish, dars maqsadini asoslash, ko‘rgazmali qurollar va 
yozuvlarning joylashish tartibini belgilash, topshiriqlarni yechish usullarini 
1
Лукс Г. А. Социальное инновационное проектирование в региональной молодежной 
политике. – Самара: Самарский университет, 2003. – С. 188.
2
Юзликаева Э. ва б. Педагогик амалиёт: тизим моҳияти ва механизми. – Тошкент: 
Tafakkur, 2011. – Б. 72-73. 

---