Pazandachilik asoslari

O’tilgan  mavzuni  so’rash. 

1.Buterbrodlar qanday tayyorlanadi. 

2.Sovuq va issiq ichimliklarga nimalar kiradi. 

Yangi mavzu bayoni. 

Salatlar  yangi,  pishirilgan,  achitilgan,  marinovka  qilingan,  tuzlangan,  tuzlab 

muzlatilgan  sabzavot,  qo‘ziqorin,  dukkaklilar,  yangi  yoki  konservalangan  meva, 

sitrus mahsulotlaridan tayyorlanadi. Ba‘zi hollarda salatlar go‘sht, baliq, parranda   

tuxum  dengiz  va  boshqa  mahsulotlardan  qo‘shib  tayyorlanishi  ham  mumkin. 

Salatlarga  yumshoqligini  oshirish  uchun  smetana,  mayonezlar  qo‘shiladi.  Bu 

mahsulotlar qo‘shib tayyorlangan salat 1 soat davomida istemolchilarga tarqatilish 

kerak.  Kesib  tayyorlangan,  lekin  nordon  qaymoq,  mayonez  qo‘shilmagan 

mahsulotlarni muzxonalarda 4-8°C li haroratda 12 soat davomida saqlash mumkin. 

---

68 

 

Bundan  uzoqroq  muddatda  saqlansa  shamol  tegib,  yuzi  qotib  qolib,  mahsulot  va 

taom sifati o‘zgaradi, C darmondorisining miqdori kamayadi. 

Yangi  yoki  pishirilgan  sabzavotlar  salatlar  uchun  kubik,  tilim-tilim,  parrak-

parrak,  somoncha  shakllarida  to‘g‘raladi.  Salatlar  o‘zi  alohida  taom  sifatida  salat 

idishlarida yoki mayda likobchalarda beriladi. Ko‘kat va sabzavot salatlari go‘sht, 

baliq  taomlari  uchun  qo‘shimcha  garnir  sifatida  berilishi  mumkin.  Salatlarni 

bezash uchun ko‘kat, salat barglari, ko‘k piyoz, ukrop, petrushka,  tuxum, go‘sht, 

baliq, meva, sitrus mevalari va boshqa salat tarkibiga kirib, o‘z rangi bilan salatni 

bezashga  yordam  beruvchi  mahsulotlardan  (qizil  qalampir,  pomidor,  bodring) 

foydalaniladi. 

Salatlarni  bezashni  ikki  xil  usulda  olib  borish  mumkin.  Birinchi  usulda: 

to‘g‘rab,  muzxonada  saqlangan  salat  mahsulotlari  aralashtirilib,  sardak  yoki 

smetana, tuz, ziravor bilan yana bir aralashtirilib, idishga uyib solinib, ko‘kat bilan 

bezaladi. 

 Ikkinchi  usulda:  mahsulotlar  to‘g‘ralib,  uning  1/3  qismi  sardak  bilan 

aralashtiriladi  va  salat  idishiga  uyib  solinadi.  Ustiga  go‘sht,  baliq,  parranda, 

qisqichbaqa  ,  tuxum  qo‘yib,  tuzlangan  bodring,  pomidor  va  ko‘katlar  bilan 

bezaladi.  Qolgan  mahsulotlar  kesilib,  salat  atrofiga  terib  chiqiladi.  Bezalgan 

mahsulot ustiga sardak (quyilmaydi). 

Ko’k salat. Yuvib, saralangan salat barglari 3-4 ga bo‘linadi yoki somoncha 

shaklida  to‘g‘raladi  va  likobcha  yoki  salat  idishga  uyib  solinib,  ustidan  salat 

sardagi  yoki  smetana  quyiladi.  Yarimta  yoki  chorakta  pishgan  tuxumni  pallacha 

shaklida  to‘g‘rab,  salat  ustiga  qo‘yib  berish  ham  mumkin.  Bunda  shu  miqdorga 

salat vazni oshiriladi. Agar bu salat go‘sht, baliq, parranda taomlariga qo‘shimcha 

garnir sifatida berilsa, mahsulot maydaroq to‘g‘ralishi lozim.