Патологик

Панкреасдан ташқари инсулин етишмовчилиги 
Бу типдаги етишмовчиликнинг сабаби инсулиннинг қон оқсиллари 
билан ортиқча боғланиши ҳисобланади. 
Оқсил билан боғланган инсулин, жигарда ва мушакда фаол эмас, лекин 
ёғ тўқимасига одатдагидек таъсир кўрсатади, ҳусусан глюкозанинг ёғга 
ўтишини таминлайди, липолизни тормозлайди. Бунда семизлик диабети 
ривожланади. 
Инсулин етишмовчилиги инсулиназанинг юқори фаоллиги оқибатида 
ривожланади, инсулиназа-ферментиинсулинни парчалайди ва жигарда 
жисмоний етукликнинг бошланишида ҳосил бўлади. Инсулиназанинг хаддан 
ташқари фаоллиги СТГ, глюкокортиқоидларнинг ортиқчалиги, уни 
ингибирловчи руҳ ва мис ионларининг танқислигига олиб келиши мумкин. 
Бунда инсулин жуда кўп парчаланади. 
Бу меҳанизм препубертат давридаги диабет асосида ётиши мумкин. 
Инсулин етишмовчилигига суринкали яллиғланиш жараёнлари олиб келиши 
мумкин. Бунда инсулинни парчалайдиган протеолитик ферментлар қонга 
кўплаб тушади. 
Инсулинни фаоллигини қонда ортиқча миқдорда ноэстерофицирланган 
ёғ кислаталари тормизлайди, улар тўқималарда глюкозанинг утилизациясига 
тўсқинлик қилади, ва инсулинга бевосита тормозловчи таъсир кўрсатади. 
Қандли диабетда қатор ҳолларда қонда инсулин миқдори меъёридан, 
ҳатто ортиқ бўлади. 
Тахмин 
қилинишича, 
бундай 
диабет 
қонда 
инсулиннинг 
антогонистлари борлиги билан тушунтирилади (масалан синальбумин). 
Организмда аутоантителаларнтнг унга қарши ҳосил бўлиши инсулиннинг 
парчаланишига олиб келади. 
Ҳар 
қандай 
панкреасдан 
ташқари 
инсулин етишмовчилиги 
панкреатикка олиб келади, бу турлар ўзаро боғланган. 
Ёш болаларда қандли диабет оғир кечади. Кўпинча у кескин, тусатдан, 
баъзида диабетик кома кўринишида бошланади. Касалликни зураювчи, оғир 
кечиши хос. 
Декомпенцияосонгина ҳатто озгина қўзғалувчи омиллар таъсирида 
ривожланади. Бунинг сабаби болаларнинг эндоген инсулинга юқори 
сезгирлиги, гликоген миқдори жигарда ва мускулларда камайиши, болаларда 
юқори энергетик жараёнлар ва карбонсувлар алмашинувининг бошқарилиш 
меҳанизмларининг етуксизлиги оқибатидир. 
Қандли диабетда моддолар алмашинувининг ҳамма турлари бузилади.