Ma'ruza konstitutsiya doc

4.  I.A. Karimov “O’zbekiston XXI asrga intilmoqda”. T. “O’zbekiston”. 1998 
yil.  
5.  “O’zbekiston Respublikasini Vazirlar mahkamasi to’g’risida”gi qonun 1993 
yil 6 may. O’zbekistonning yangi qonunlari 6-son. T. “Adolat” 1994 yil.  
Sud hokimiyati tizimi, uning tashkil etilishi va odil sodlovning 
konstitutsiyaviy prinsiplari 
O'zbekiston Respublikasi fuqarolik jamiyati sari intilayot gan davlatdir. Fuqarolik 
jamiyati va huquqiy davlatning asosiy belgilaridan biri bu uchta hokimiyatning normal 
ishlashini  ta'minlashdir.  Sud  hokimiyati  davlat  hokimiyatini  amalga  oshirishning  bir 
shakli bo'lib, huquqni muhofaza qiladi. Yuqorida ko'rsatilganidek, davlat hokimiyatining 
bo'linishi  prinsipiga  asosan,  sud  O'zbekiston  Respublikasida  odil  sudlovni  amalga 
oshiruvchi  organdir.  Odil  sudlov  davlat  faoliyatining  bir  turi  bo'lib,  jamiyatda  sodir 
bo'ladigan  va  huquqiy  normalarning  buzilishi  natijasida  kelib  chiqadigan  ijtimoiy 
kelishmovchiliklarni  ko'rib  chiqish  va  hal  etishga  qaratilgandir.  Odil  sudlov  o'zining 
maxsus  belgilari  bilan  turadi.  U  davlat  nomidan,  qonunda  belgilangan  protsessual 
shaklda hamda fuqaroviy, jinoiy va boshqa ishlarni sud majlislarida ko'rib chiqish orqali 
amalga  oshiriladi.  Odil  sudlovni  amalga  oshiruvchi  sud  hokimiyati  qonun  chiqaruvchi 
va ijro etuvchi hokimiyatlardan, siyosiy partiyalardan, boshqa jamoat birlashmalaridan 
mustaqil  holda  ish  yuritadi.  O'zbekiston  Respublikasida  sud  organlarining  faoliyati 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
102 
O'zbekiston  Konstitutsiyasi  va  boshqa  qonunlarda  hamda  inson  huquqlari  to'g'risidagi 
xalqaro  hujjatlarda  e'lon  qilingan  fuqarolarning  huquq  va  erkinliklariga,  korxonalar, 
muassasalar  va  tashkilotlarning  huquqlari  hamda  qonun  bilan  qo'riqlanadigan 
manfaatlariga rioya etilishini kafolatlashga qaratilgan. 
Sudning  faoliyati  ijtimoiy  adolatni,  tinchlik  va  totuvlikni  ta'minlashga,  huquqiy 
tartib va qonuniylikni barcha choralar bilan mustahkamlashga qaratilgan. 
O'zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasining  107-moddasi  va  O'zbekiston 
Respublikasining  2000-yil  14-dekabrda  qabul  qilingan  «Sudlar  to'g'risida»gi  (yangi 
tahrirdagi) qonunining 1-moddasida ko'rsatilganidek, O'zbekiston Respublikasining sud 
tizimi  «O'zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyaviy  sudi,  O'zbekiston  Respublikasi  Oliy 
sudi,  O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  xo'jalik  sudi,  Qoraqalpog'iston  Respublikasi 
fuqarolik  va  jinoyat  ishlari  bo'yicha  Oliy  sudlari,  fuqarolik  va  jinoyat  ishlari  bo'yicha 
viloyat  va  Toshkent  shahar  sudlari,  fuqarolik  ishlari  bo'yicha  tumanlararo,  tuman 
(shahar) sudlari, harbiy sudlar, Qoraqalpog'iston Respublikasi Xo'jalik sudi, viloyat va 
Toshkent shahar xo'jalik sudlaridan» iboratdir. 
Yangi  tahrirdagi  «Sudlar  to'g'risida»gi  O'zbekiston  Respublikasi  qonunida 
sudlarning tashkil topishi, ularni saylash va tayinlash tartibi ko'rsatilgan. Bu qonunning 
63-moddasiga  muvofiq,  O'zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyaviy  sudi,  Oliy  sudi  va 
Oliy  xo'jalik  sudi  sudyalari  O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  taqdimiga  binoan 
O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan saylanadi. 
Qoraqalpog'iston  Respublikasi  sudyalari  Qoraqalpog'iston  Respublikasi  Jo'qorg'i 
Kengesi  Raisining  O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  bilan  kelishilgan 
taqdimnomasiga  binoan  Qoraqalpog'iston  Respublikasi  Jo'qorg'i  Kengesi  tomonidan 
saylanadilar yoki tayinlanadilar. 
O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  sudi,  Oliy  xo'jalik  sudi  sudyalarining  soni 
respublika Prezidentining taqdimnomasiga binoan Oliy Majlis tomonidan belgilanadi. 
Viloyat  sudlari,  Toshkent  shahar  sudlari,  tumanlararo,  tuman  (shahar)  sudlari 
sudyalari  O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  huzuridagi  Sudyalarni  tanlash  va 
lavozimiga tavsiya etish bo'yicha oliy malaka komissiyasining taqdimnomasiga binoan, 
xo'jalik  sudlari  sudyalari  esa  O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  xo'jalik  sudi  raisining 
taqdimnomasiga binoan O'zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadi. 
Harbiy  sudlar  sudyalari  O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  huzuridagi 
Sudyalarni tanlash va lavozimlariga tavsiya etish bo'yicha oliy malaka komissiyalarining 
taqdimnomasiga binoan O'zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadi.