Ma'ruza konstitutsiya doc

O'zbekiston Respublikasida odil sudlovning asosiy prinsiplaridan yana biri 
aybsizlik prezumpsiyasidir. 
Aybsizlik  prezumpsiyasi  -  bu  aybi  qonunda  belgilangan  tartibda  va  tegishli 
organlar  tomonidan  tasdiqlanmaguncha  shaxsning  aybsiz  hisoblanishidir.  O'zbekiston 
Respublikasi Konstitutsiyasining 26-moddasida ko'rsatilishicha, jinoyat sodir etganlikda 
ayblanayotgan har bir shaxsning ishi sudda qonuniy tartibda, oshkora ko'rib chiqib, aybi 
aniqlanmaguncha, u aybdor hisoblanmaydi. Sudda ayblanayotgan shaxsga o'zini himoya 
qilish  uchun  barcha  sharoitlar  ta'minlab  beriladi.  Bu  prinsipga  amal  qilinishi  sud 
organlarining jazo to'g'risidagi hukmni chiqarishlaridan oldin aynan shu shaxsning aybi 
bor yoki yo'qligini aniqlashga yordam beradi. 
Dastlabki tekshirish organi jinoyat sodir etgan shaxsga ayb e'lon qilishda, uning 
ushbu  jinoyatni  sodir  qilishdagi  aybdorligini  (aybsizligini)  albatta  isbot  qilib  berishga 
majbur, chunki ayblanuvchi aybsizlik prezumpsiyasiga ko'ra sudning chiqargan ayblov 
hukmi  qonuniy  kuchga  kirmagunga  qadar  aybdor  deb  hisoblanmaydi.  Ayblanuvchi 
o'zining  aybsizligini  isbot  qilib  berishga  majbur  emas.  Jinoyat  qilgan  shaxsning 
aybdorligini  isbotlash  majburiyati  tergovchi,  surishtiruvchi  shaxs,  prokuror  va  sudga 
yuklatilgan. 
O'zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasida  har  bir  kishining  huquqi  kafolatlanadi. 
Qoidaga ko'ra shaxsning bu huquqi advokatlar orqali amalga oshiriladi. Advokat har bir 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
105 
huquqiy  masalalar  yuzasidan  malakali  yordam  berib,  jinoiy  va  fuqaroviy  sud ishlarida 
ishtirok etadi va ularga murojaat qilgan shaxslarning manfaatini himoya qiladi. 
O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va «Sudlar to'g'risida»gi Qonunda hech 
kim  qiynoqqa  solinishi,  zo'ravonlikka,  shavqatsiz  yoki  inson  qadr-qimmatini 
kamsituvchi boshqa tarzdagi tazyiqqa duchor etilishi mumkin emasligi ta'kidlangan.