Ma'ruza konstitutsiya doc

dekabr. O’zbekiston yangi Qonunlari 7-soni T. “Adolat”  1993 yil. 
4.  I.A. Karimov “O’zbekiston XXI asrga intilmoqda”. T. “O’zbekiston”. 1998 
yil.  
5.  “O’zbekiston Respublikasini Vazirlar mahkamasi to’g’risida”gi qonun 1993 
yil 6 may. O’zbekistonning yangi qonunlari 6-son. T. “Adolat” 1994 yil.  
Mahalliy davlat hokimiyati organlari tizimi. 
O'zbekiston  Respublikasida  mahalliy  davlat  hokimiyati  faoliyatini  tashkil 
etishning asosiy qoidalari Konstitutsiyada belgilanib qo'yilgan. Oliy hokimiyat organlari 
faoliyatini  tashkil  etish  kabi  mahalliy  davlat  hokimiyatini  tashkil  etishda  ham 
Konstitutsiyada belgilab qo'yilgan asosiy qoidalarga asoslanish juda muhimdir. Chunki 
aynan  mahalliy  hokimiyat  bevosita  qonunlar  va  ijro  etuvchi  hokimiyat  normativ 
hujjatlarini  amalga  oshiradi,  bevosita  jamiyatning  turli  sohalaridagi  muammolar  bilan 
to'qnashadi. Shuning uchun mahalliy davlat hokimiyati xalq farovonligini ta'minlash va 
shu  kabi  davlat  oldida  turgan  muhim  vazifalarni  bajarishda  asosiy  o'rin  tutadi. 
O'zbekiston  Respublikasi  dunyo  tajribasidan  kelib  chiqqan  holda  o'ziga  xos  tarzda 
joylarda davlat hokimiyatini amalga oshirish mexanizmini yaratdi. 
Konstitutsiyaning  99-moddasiga  binoan  viloyatlar,  tumanlar  va  shaharlarda 
(tumanga bo'ysunadigan shaharlarda, shuningdek shahar tarkibiga kiruvchi tumanlardan 
tashqari)  hokimlar  boshchilik  qiladigan  xalq  deputatlari  Kengashlari  hokimiyatning 
vakillik organi bo'lib, ular davlat va fuqarolarning manfaatlarini ko'zlab o'z vakolatlariga 
taalluqli masalalarni hal qiladilar. 
Hokim  vakillik  va  ijroiya  hokimiyatini  boshqaradi.  Hokimlarning  vakillik 
organlariga rahbarligi vakillik organlarining ishini tashkil qilishga qaratilgandir. 
Viloyat hokimi, Toshkent shahri hokimi O'zbekiston Respublikasining Prezidenti 
va  tegishli  xalq  deputatlari  Kengashi  oldida  hisobdordirlar.  Tuman  va  shahar  hokimi 
yuqori turuvchi hokim va tegishli xalq deputatlari Kengashi oldida hisobdordirlar. 
Toshkent shahridagi tumanlarda vakillik organlari bo'lmaganligi tufayli Toshkent 
shahridagi  tuman  hokimlarini  bevosita  Toshkent  shahar  hokimi  tayinlaydi  va 
lavozimidan  ozod  qiladi,  ular  Toshkent  shahar  Xalq  deputatlari  Kengashida 
tasdiqlanadi.  O'zbekiston  Konstitutsiyasi  93-moddasining  12-bandiga  binoan, 
«Konstitutsiyani,  qonunlarni  buzgan  yoki  sha'ni  va  kadr-qimmatiga  dog'  tushiradigan 
xatti-harakat  sodir  etgan  tuman  va  shahar  hokimlarini  Prezident  o'z  qarori  bilan 
lavozimidan  ozod  etishga  haqli».  Bu  tartib  hokimlarda  mas'uliyat  hissini  yanada 
kuchaytiradi. 
«Mahalliy 
davlat 
hokimiyati 
to'g'risida»gi 
qonunning 
2-moddasida 
ko'rsatilishicha,  tuman  markazlari  hisoblangan  shaharlarda,  viloyat  hokimi  shahar 
hokimini tuman hokimiga bo'ysundirish va yagona boshqaruv organi tuzish vakolatiga 
ega.  Bu  xususdagi  qaror  xalq  deputatlari  viloyat  Kengashi  tomonidan  tasdiqlanadi. 
Qonunda  bunday  holatni  ko'rsatishdan  maqsad,  hokimlik  tizimini  mustahkamlash  va 
uning  ishini  samarali  tashkil  qilish,  boshqaruv  apparatini  ixchamlashtirish  va 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
95 
arzonlashtirishdir. Xalq deputatlari barcha pog'onasidagi Kengashlarining va hokimning 
vakolat muddati besh yil. 
Qoraqalpog'iston Respublikasining tuman va shahar xalq deputatlari Kengashlari 
va  tegishli  hudud  hokimlarining  faoliyati  O'zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasi  va 
«Mahalliy hokimiyat to'g'risida»gi qonun bilan hamda Qoraqalpog'iston Konstitutsiyasi 
va qonunlari bilan tartibga solinadi.