Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

 
Kultural xususiyatlari.
Tuberkulyoz qo‘zg‘atuvchisi jiddiy aerob. Optimal o‘sish 
harorati: 
M.tuberculosis
– 37 – 38
o
C, 
M.bovis
– 38 – 39
o
C, 
M.avium
– 39 – 41
o
C.
Muhit pH 6,8 – 7,4. Odatdagi oddiy oziqa muhitlarda mikrob o‘smaydi. Uni o‘stirish 
uchun maxsus gliserinli, elektiv – oqsilli va oqsilsiz (sintetik) oziq muhitlar ishlatiladi. 
Gliserinli go‘sht – peptonli bulon (GGPB) va agar (GGPA), gliserinli kartoshkali muhit, 
elektiv oqsilli muhitlardan Petranyani, Gelberg, Levenshteyn – Iyensen muhitlari, 
sintetik oziq – muhitlardan – Sonton, Model muhitlari qo‘llaniladi. 
Glisirenli bulonda uzoq vaqt davomida o‘stirilganda (6 – 8 hafta) zaharli moddalar 
– 
tuberkulin
to‘planadi. Bu modda sog‘lom organizmga ta‘sir qilmay, faqat 
tuberkulyoz bilan kasallangan hayvonlarga zaharli ta‘sir ko‘rsatadi. Shu sababli undan 
tuberkulyozni aniqlashda foydalaniladi. 
Gliserinli go‘sht peptonli bulonda 10 – 30 kundan keyin parda hosil qilib o‘sadi: 
M.tuberculosis
– yo‘g‘on, probirka devoriga ko‘tariladigan parda, 
M.bovis
– to‘rsimon, 
o‘simtali parda, 
M.avium
esa 7 – 10 chi kuni yupqa, nozik, oqish, 21 chi kuni kuchli 
ajinlashgan parda hosil qiladi. 
zich oziq muhitlarda boshida zo‘rg‘a ko‘rinadigan mikrokoloniyalar paydo bo‘lib, 
keyin kattalashib boradi. Oziq muhit yuzasida mayda yoki katta, yaltiroq yoki xira, 
silliq yoki kengish bir – ikkita koloniyalar ko‘rinadi, ular birlashib ketib, yuza bilan 
bitta oqish qatlam hosil qilishi ham mumkin. 
Chidamliligi.
Tuberkulyoz tayoqchalari fizikaviy va kimyoviy ta‘sirlarga ancha 
chidamlidir. Kulturalarda, ular odatda 8-10 oydan keyin o‘ladi. Bakteriyalar qurigan 
balg‘amda 7 – 10 oy, chirigan organlarda 2 – 6 oy, go‘ngda 7 – 10 oy, suvda 2 oy, 
tuproqda 2 yildan ortiq yashaydi; sut 85
o
Cqizdirilganda 30 daqiqada, qaynatilganda 3 – 
5 daqiqada o‘ladi. Dezinfeksiyalovchi moddalar – 5% fenol, 20 % li yangi so‘ndirilgan 
ohak, 3 – 5 % li lizol, 3 % formaldegid va h. k. lar ta‘sirida tuberkulyoz tayoqchasi 12 – 
24 soatda o‘ladi. Go‘ng biotermik zararsizlantiriladi.