Бошланғич таълим кафедраси

1. Болага туғулган кунидан бошлаб унга китоб ўқиб беринг.
 
Болангизга китоб ўқиб беришни қанча эрта бошласангиз, шунча яхши. 
Ҳаттоки, ҳомиладорлик вақтидан бошлаб овоз чиқариб китоб ўқиб берсангиз, 
ўйлаймизки, болангиз сизни эшитади. Ҳар кунлик китоб ўқишни йўлга 
қўйсангиз, ўзингизни хотиржам сезасиз, асабийлашмайсиз, фақат яхши 
нарсалар ҳақида ўйлайсиз, ижодий фикрлайсиз, яшашга меҳрингиз ортади. Бола 
туғулгач, кечки уйқу олдидан, болалар адабиѐтидан ўқиб беришни чин дилдан, 
тизимли равишда давом эттиринг. Бола улғаяди, ўқишни ўрганади ва катта 
инсон бўлиб етишади, лекин унинг китобга бўлган муҳаббати умр бўйи 

---

212 
сақланиб қолади. 
Кўплаб машҳурларнинг, ѐзувчи, шоир ва давлат арбобларининг ҳаѐти ва 
фаолиятига назар солсак, ѐшлигида китоб ўқиб беришгани, эртак, шеър каби 
турли жанрдаги асарлар тинглаб улғайишганига гувоҳ бўламиз. Бир куни 
машҳур немис шоири Ҳейнрих Ҳайне танишига шундай дебди: ―Болалигимда 
онам шеърлар ўқиб бергани учун шоир бўлдим. Амаким Соломон эса банк 
ходими бўлиб етишди. Негаки, ойиси унга фақат савдогарлар ҳақида 
китобларни ўқиб берарди-да‖. [3] 
Бола жуда кичиклигидан китобхонликни йўлга қўйиш лозим. Китоб ўқиб 
беринг, биргаликда расмларини томоша қилинг, ўқилганларни биргаликда 
муҳокама қилинг ва фарзандингиз ақлли, билимдон ва ҳар томонлама комил 
инсон бўлиб улғаяди.
2. 
Оила жамоаси билан китоб ўқишни йўлга қўйинг.
 
Оилани бирлаштиришнинг энг яхши, қулай усулларидан бири – бу оила 
аъзолари йиғилиб, ҳамкорликда китоб ўқишни йўлга қўйиш. Вақт ўтказишнинг 
бундай тури оила аъзоларни бирлаштиради ва мулоқот, фикр алмашиш, бас-
мунозаранинг қимматли дақиқаларини ҳадя этади. 
Психологлар биргаликда китоб ўқиш жараѐнида ота-оналар ва болалар 
ўртасида ўзига хос муносабат ўрнатилади деб ҳисоблашади. Уларнинг 
айтишларича, бундай муносабат биргаликда телевизор кўрганда асло пайдо 
бўлмайди. [4]
Бир ота ѐки она, қўлида телевизор пулти, бир каналдан иккинчисига сакраб 
ўтаркан, боласига «Қани болам, китобларингни олиб, тўғри хонангга бор, 
дарсингни қил!‖ деса, сизнингча бу ҳолат қанчалик таъсирли бўлиши мумкин. 
Барча баҳона ва сабабларни олдини олиш учун навбат билан китоб ўқишни 
йўлга қўйиш лозим.
―Қайси оиладаки китоб ўқимаса-у маънан тўлақонли оила бўлолмайди‖ -
дейди П.А.Павленко. Оилавий китоб ўқиш соатлари орқали фарзандимиз ҳам 
биздан яхши ўрнак олади, ўзимиз ҳам китоб ўқиш учун алоҳида белгиланган 
вақтга эга бўламиз. Бу эса оилада китоб ўқиш одати ва маданиятини янада 
ривожлантиради. Мутолаа учун ажратилган соат якунида ҳар бир киши ўқиган 
китобидаги ўзи ѐқтирган ва қизиқарли бўлган жойларини бошқалар билан 
баҳам кўриши ҳам мумкин. Бу орқали оиладаги бирдамлик ва самимият 
туйғулари мустаҳкамланади, шу билан бирга, китоб ўқишга бўлган қизиқиш 
ортиб боради.