Buxoro davlat universitetining

4.2.2. Ot yasalishi 
Yasama otlar: 1. Affiksatsiya. 2. Kompozitsiya. 3. Abbreviatura 
yoʻllari bilan yasaladi. 
Affiksatsiya usuli bilan ot yasash. 
Bu usul ot yasashdagi eng 
mahsuldor usuldir. Affiks qoʻshish yordami bilan yasalgan otlar 
tubandagi ma’no guruhlarga boʻlinadi: 
1. Shaxs otlari. 
2. Narsa, qurol otlari. 
3. Oʻrin, joy otlari. 
4. Abstrakt otlar. 
Shaxs oti yasovchi affikslar, asosan, ot negiziga qoʻshilib 
"shugʻullanuvchi" ma’nosini anglatuvchi shaxs otlarini yasaydi. 
Bunday otlar sof oʻzbekcha affikslar bilan ham, tojik tilidan qabul 
qilingan affikslar bilan ham yasaladi. Hozirgi oʻzbek tilida shaxs oti 
yasovchi affikslar quyidagilar: 
-chi: ishchi, qiziqchi, boʻyoqchi, tabelchi. 

---

203 
-dosh: suhbatdosh, maktabdosh. 
-gar: zargar, sovungar. 
-kor: paxtakor, sholikor. 
-bon: saroybon, bogʻbon. 
-dor: muhrdor, chorvador. 
-shunos: tilshunos, huquqshunos. 
-furush: nosfurush, doʻppifurush. 
-soz: soatsoz, kemasoz. 
-doʻz: mahsidoʻz, etikdoʻz. 
-paz: oshpaz, kabobpaz. 
-kash: chizmakash, aravakash. 
-boz: kaptarboz, qimorboz. 
-xon: kitobxon, gazetxon. 
Narsa, qurol oti yasovchi affikslar. Oʻzbek tilida ot va fe'l 
oʻzaklarga qoʻshiladi. Narsa, qurol oti yasovchi affikslar quyidagilar: 
-gich (gʻich, kich, -qich): oʻtkazgich, yelpigʻich, koʻrsatkich, 
ochqich. 
-ma: oʻsma, qatlama. 
-m (-im): toʻplam, boʻlim. 
-k (-q): kurak, boʻyoq. 
-indi: yuvindi, qirindi. 
-in: ekin. 
-daq, -doq: kekirdak, qovurdoq. 
-chi: tomchi, duyunchi. 
-don: tuzdon, siyohdon, surmadon. 
Oʻrin
, 
joy oti yasovchi affikslar: 
-
zor
: 
bodomzor, shaftolizor. 
-iston: Oʻzbekiston, Tojikiston. 
-goh: qarorgoh, sayrgoh. 
-xona: dorixona, ishxona. 
-loq: oʻtloq, qumloq. 
-obod: Hamzaobod, Murodobod. 
Mavhum ma’noli ot yasovchilar:
-lik: yaxshilik, goʻzallik. 
-chilik: pillachilik, paxtachilik. 
-garchilik: loygarchilik, odamgarchilik. 
-ch, -inch: ishonch, sevinch. 

---

204 
-sh, -ish: qurilish, yigʻilish. 
-lashtirish: radiolashtirish, elektrlashtirish.