Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №19 (том 3)

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
1.
Mirziyoyev Sh. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt 
taraqqiyoti va xalq farovonligi garovi. – T.: O‘zbekiston, 2017.
 
2.
Sh.Sattorov.-Toshkent:"O'zbekiston"NMIU,2020. 
2.
Karimov I.A. Ona yurtimiz baxt-u istiqboli va buyuk kelajagi yo’lida xizmat qilish – 
eng оliy saodatdir. – T.: O’zbekiston, 2015
 
3.
Mirziyoyev Sh. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz. 
– T.: O‘zbekiston, 2017. 
4.
Karimov I.A. Yuksak ma`naviyat engilmas kuch. T.:2008. 
5.
Vatan himoyasi-muqaddas burch.T.,"O'zbekiston",2001. 
6.
Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O`zbеkiston sharoitida uni 
barataraf etishning yo`llari va choralari. -T.: O`zbеkiston, 2009. 
 

---

160 
ФИО авторов: 
Tog‘ayev Baxtiyor Mengliboyevich. 
Surxandaryo viloyati, Muzrabot tumani,
41-umumiy o’rta ta’lim maktabi fizika fani o’qituvchisi. 
Ruziboyev Azizbek Baxtiyor o’g’li. 
Termiz davlat universtiteti, 
Kimyo fakulteti, Kimyo ta’lim yo’nalishi 3- bosqich talabasi 
Название публикации:
«KOINOTNING BIZ BILMAGAN FIZIKAVIY 
SIRLARI» 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada koinotning biz qiziqib kelayotgan bir qancha 
sirlari haqida qisqacha ma’lumotlar berib o’tilgan. Bu sirlar hali mavhumligicha 
qolgani uchun ular haqida to’liq ma’lumotga ega emasmiz. Dunyo olimlari bu sirlarni 
ochishga necha yillardan buyon harakat qilib kelishmoqda. 
Kalitso’zlar:
 Koinot, astranom,Fermi pufakchalari, To‘g‘ri burchakli 
galaktika, magnit maydon, pursalar, multivers, galaktika, magnit oqimlar. 
Koinotning qanday tuzilganligi xaqida ma‘lumotlar insoniyat yaratgan
asboblar yordamida kuzatish mumkin bo‘lgan uzoq masofalarni o‘rganish orqali
aniqlanadi. Ushbu masofalar astronomiyada ishlatiluvchi masofa yorug‘lik yili
birliklari bilan tavsiflansa (1 yorug‘lik yili=9.5.1012 km yoki ~0.3 parsek, 1 parsek ~ 
3.1. 1013 km), eng uzoqda joylashgan ob‘ektlargacha bo‘lgan masofa 500 million 
parsek yoki 15 milliard yorug‘lik yiliga teng! Xozirgi kunda kuzatilayotgan koinot 
ulkan yulduzlar yig‘indisi – galaktikalardan va yulduzlararo
muxitdagi gazlardan iborat.
Bizga qiziqarli va sirli tuyilgan koinotning bir nechta sirlari mavjud. Dunyo olimlari 
ularni aniqlashga va sirlarni ochishga nacha yillardan buyon harakat qilib kelishmoqda. 
Ulardan qisqacha ma’lumotlar beraman.