Ариш механизмини

«Нефть-газ корхоналари инфратузилмасини 
инновацион бошқариш механизми қўлланилишининг амалдаги ҳолати 
таҳлили»
номли иккинчи бобида монопол корхоналарда бошқарувни амалга 
ошириш турлари ва хусусиятлари, нефть-газ корхоналарида инновацион 
бошқарув тизимини шакллантириш ҳолати таҳлил қилинган, шунингдек, 
мазкур бобда нефть-газ корхоналари инфратузилмасига жалб этилган 
инвестицияларни инновацион бошқарувга таъсирининг аҳамияти ва унга 
таъсир этувчи омиллар, «Ўзбекнефтгаз» АЖ таркибидаги нефть-газ 
корхоналарини инновацион бошқарув механизмини иқтисодий таҳлил қилиш 
натижасида хулоса ва тавсиялар шакллантирилган.
Инновацион менежмент бўйича Ўзбекистонлик етакчи олимлардан 
профессор Н.Йўлдошевнинг фикрича, инновацион менежмент мулк эгаси 
томонидан барча инновация турларини ривожлантиришга киритилувчи 
инвестицияларни 
бошқаришнинг 
мажмуавий 
усули. 
У 
ташкилий 
15
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида 25 январь куни «Ўзбекнефтгаз» 
акциядорлик жамияти тизимида геология-қидирув ва қазиб олиш ишлари самарадорлиги, ёқилғи 
материаллари билан ички эҳтиёжни таъминлашнинг аҳволи, тизимдаги истиқболли вазифалар ижросига 
бағишланган йиғилишидаги нутқи. 

---

16 
тузилмаларни қуриш, инновациялар йўналишларини танлаш, инновациялар, 
ходимларни бошқаришнинг турли жиҳатларини мувофиқлаштиришдан 
иборат
16
. 
Тадқиқотлар натижасида тармоқнинг экспорт салоҳияти таҳлил 
қилиниб, бу борада фақат газга боғланиб қолмай, углеводородларни чуқур 
қайта ишлаш асосида экспорт ҳажмини ошириш зарурлигига аҳамият 
қаратиш лозимлиги масаланинг ечимига асос бўла олади. Монопол тармоқни 
давлат томонидан тартибга солиш мақсадида тарифларни бозор тамойиллари 
асосида қайта кўриб чиқиш, нефть базалари ва ҳудудий газ таъминоти 
хизматларини 
босқичма-босқич 
давлат-хусусий 
шериклик 
асосида, 
жумладан, Фарғона нефтни қайта ишлаш заводини инвесторларнинг 
ишончли бошқарувига бериш бўйича аниқ чоралар ҳам назарда тутилиши 
кераклиги давлатимиз раҳбари томонидан ҳам таъкидланди.
Стратегик лидерларнинг самарали фаолияти учун менежмент 
тизимининг асосий элементлари моҳияти, усул ва фойдаланиш шакллари, 
бошқарув функциялари – режалаштириш, рағбатлантириш ва назорат, 
стратегик қарорлар қабул қилиш ва амалга ошириш жараёнлари 
самарадорлиги индикаторларини билиш зарур
17
. Стратегик бошқарув 
элементлари ва функциялари корхоналарни бошқаришда қуйидагидек акс 
этиши лозим (1-расм).