www.ziyouz.com kutubxonasi
5
go‘zalini yangitdan yaratadi" deb maqtagandi.
Garaudi esa bir ilmiy doktrina yaratdi va: "Mening doktrinam Qur’onga asoslanadi, chunki Qur’on
yer yuzida hech qachon eskirmaydigan, zamonlar ketidan siljib boraveradigan kitobdir", - dedi.
Urushda va ilmiy izlanish onlarida Qur’on ne-ne fikrlar va hukmlarni, noto‘g‘ri e’tiqodlarni osonlik
bilan yo‘q qilib yubordi. Ammo minglarcha ilmiy kashfiyotlar ham, Qur’onni yo‘qotish uchun olib
borilgan yuzlarcha urushlar ham Qur’onning tarovati saqlanishiga chek qo‘yolmadi, aksincha, bizni
undagi haqiqatlarga butunlay yaqinlashtirib qo‘ydi, hayratimizni orttirdi.
Yer yuzidagi jamiki tushunchalar, inonchlar Qur’on hikmatlaridan biriga hamohang bo‘lsagina
omon qoladi. Hamda Qur’on barcha bu fikrlar uzra hukmrondir. Unga ters borgan e’tiqodlar
eskirmoqda va yo‘q bo‘lib ketmoqda, undan kuch olgan tushunchalar esa tirik va tiniq-yorqin holda
saqlanmoqda.
Yana bir g‘arblik mutafakkir Bernard Shou:
- Sizningcha, yer yuzida eng e’tiborga loyiq hodisa nima? - deb berilgan savolga shunday javob
bergan edi:
- Yer yuzida shuncha g‘avg‘o va tafakkur isyonlari bo‘lib turganiga qaramay, Qur’onning o‘z
tarovatini saqlab qolganligidir.
Qur’on go‘zallik, chin inson mizoji haqida bahs yuritadi. Uning hukmlariga, ahloq haqidagi
qoidalariga qarshi odam baxtsizlikka duchor bo‘lishga va manfaat janglarida qarib-eskirib yo‘qolishga
mahkumdir.
B) Qur’onning soflik-xolislik sirlari
Qur’onning sofligi, ya’ni shaxs, guruh, toifa, millat manfaatlaridan yuqorida turishi - xolisligi ham
uning Olloh kalomi ekanligini ko‘rsatadi. Har asar zamon ta’sirida davrining ilmiy darajasidan kelib
chiqib, o‘sha asr e’tiqodlarini hamda joriy ijtimoiy tuzum talablarini o‘zida aks ettirgan bo‘ladi.
Qur’onda na o‘z davrining va na oldingi davrlarning mafkurasi ilgari surilgan. U ma’lum bir davr uchun
emas, hamma zamonlar uchun birday xizmat qilishga qodir bo‘lgan muborak bir kalomdir. Unda
qisman bo‘lsa-da, cheklangan bir davr uchun xizmat qiluvchi hukmlar yo‘q.
Misollar so‘ngsizdir. Faqat bir necha mavzuga aloqador ba’zi bir namunalarni keltiraman.
a) Ayollar mavzui
Qur’ondan oldin ham, Qur’on inzol bo‘lgan yillarda ham ijtimoiy munosabatlarda va siyosatda
xotinlar masalasiga yaqin kelinmas, xotinlar qat’iyan bor deb hisoblanmasdilar. Qur’on birinchi marta
xotin kishiga barcha siyosiy va ijtimoiy mavzularda erkak bilan baravar shartlarda xitob etdi.
Qur’onning bu tarzi o‘z davrida ko‘p qarshiliklarga uchradi.
Holbuki, Qur’on erkak bilan xotinga ayri-ayri xitob etib, ul vaqt uchun katta fikr inqilobi
keltirayotgan edi.
b) Huquq sohasida
U jamiyatga olib kirgan barcha hukmlar na arab huquqiga va na tevaragidagi uluslar huquqlariga
o‘xshar edi.
V) Ma’lumotining yuksakligi
Qur’on o‘z davri va o‘zidan oldingi davrlarning darajasidan farqli ekanligi yaqqol ko‘zga tashlanib
turadi. Hatto Qur’on inzol bo‘lgan yillarning eng ko‘zga ko‘ringan olimlari ham, Qur’onning ilmiy
darajasi beqiyos ustunligidan, bilim va e’tiqodlarini unga aslo tenglashtira olmasdilar.
Qur’on barcha asrlarning fiziklari, munajjimlarini o‘z ichiga qamrab olgan edi. Turgan gapki,
parite (juftlik) nazariyalari va kvant (zarrot) qonunlaridan tortib, to jismlarning tortishuv kuchiga
qadar bo‘lgan barcha muhim qonun-qoidalarni izohlab bergan Qur’onning ilmiy oyatlari asrlar bo‘yi
hayratlanib ko‘zdan kechirildi. Lekin quyoshning yetti sayyorasi va bu tizimning Qur’onda yo‘qligi,
jamiki olimlarning fikricha, odamlarni Qur’ondan begonalashtirar edi.
Aslida buning boisi shuki, Qur’on inzol bo‘lgan asrda quyoshning yetti sayyorasi, sayyora sifatida
Qur’oni karimning ilmiy mo’jizalari. Xoluq Nurboqiy
Do'stlaringiz bilan baham: |