Mamleketlik universiteti jumanov m. A

«Atirapimizdagi 
alem», 
«Atirapimizdagi 
tabiyat» siyaqli oqiw 
sabaqliqlarman geshir, piyaz, 
alma, 
almurt, qawm, shelek, balta, 
gul, puta, terek, bayraq siyaqlilardi Ыг-Ьщпеп ajiratiw menen bir 
qatarda, renli qalemler jardeminde guller, quslardin siiwretlerin 
sizadi. Bul waqitta 
oqitiwshi osimlik japiragi, paqah, guli 
haqqmda birinshi magliwmatti beredi. Keyinrek bolsa jol 
qagiydalari, mashina, traktor, kombayn, buldozer siyaqli 
texnikalar, at, siyir, qoy siyaqli haywanlar haqqmda baslangish 
magliwmatlar aladi.
Ekinshi ham onnan joqari klass oqiwshilanna qorshagan 
ortaliq haqqmda ekologiyaliq talim-tarbiya beriw oqitiwshidan 
й1кеп juwapkershilik talap etedi. Bunda oqitiwshi oqiwshilarga 
tabiyatqa bolgan tuwn qatnasiqlar sistemasm amqlastiriwi zarur.
Tarbiyashi ham oqitiwshmm tabiyat, osimlik, haywanlar, 
suw, topiraq, taza hawaga bolgan unamli qatnasi, mehir-muhabbat 
oqiwshilarda da tabiyatqa bolgan umtiliw, omn sirlarm uyreniw 
arziwlarm oyatadi. Bunin natiyjesinde tabiyatti saqlaw, onnan 
dem aliw, sharshawin shiganw ham insanlar salamatligm 
jaqsilawda paydalamw mumkinligi amqlanadi. Insanlardm 
estetikaliq sezimleri osedi ham sol salamat tabiyat gulleri, 
miywelerinen paydalanadi. Bul haqqmda oqitiwshmm tabiyattagi 
barliqti tuwri halda oqiwshilarga tusindiriwi ekologiyaliq talim- 
tarbiyamn amelge asiwma alip keledi. Bul jagday: oqitiwshi -
484

---

oqiwshi - tabiyat - ekologiyaliq talim-tarbiya - turli panler 
menen baylamsli halda alip banw joli menen amelge asadi.
Tarbiyashi, metodist baqsha balalan, oqiwshilarga tabiyat 
ham ondagi barliq 
(osimlik, haywan, topiraq, suw, hawa) 
haqqmda magliwmat beriwde turli siiwretler, oyinshiqlar, 
mulyajlar, tablicalar, fotoalbomlardan jaqsi paydalamwi, baqsha 
hawlisi, baglar, parkier, botanika baglari, zooparkler, tabiyat 
muzeyi, togay xojaliqlarmda sayaxatlar sholkemlestiriwi, jaslardi 
tabiyat qushagina alip shigip, omn kop turliligi, renliligin 
oqiwshilarga tusindirip beriw, kerekli jerlerde tabiyat haqqmda 
kinofilmler korsetip, oqiwshilar ortasinda sawbetlesiwler, soraw- 
juwaplar ham 
tartisiwlar, 
otkeriw kerek. 
Bunday isler 
oqiwshilarda 
tabiyat 
haqqmdagi 
ekologiyaliq 
bilimlerin 
bekkemlew menen bir qatarda olarda tabiyat ham omn 
bayliqlarma qaraganda mehir-muxabbat oyatadi.