Mamleketlik universiteti jumanov m. A

baratirgan 
tigizligina juwap reakciyasi 
retinde koship ketiw qus h&m sut emiziwshilerdin kopshilik 
turlerine 
tan. Apiwayi 
koship qomslaniwdan basqa bir qatar tiirler 
ushin massaliq awisiw-basip kiriw xarakterli. Olar 
tek 
birden 
kobeyip 
ketken jubaylari reguyar emes tiirde payda boladi ham 
turaqli bagdarga iye bolmaydi. Bunday basip kiriwler Sibir ham 
Arqa Amerikanm tiymlarmda, tundra leminglerinde "baqlangan. 
Basip kiriwde osoblardm bir bolimi ormnda qaladi, al emigrantlar 
arasmda jaslan basim boladi.
8-baptid tiykargi juwmaqlan
- populyaciya - bul oz-ozin jaratiwga qabiletli, kenisliktin 
belgili bir aymagmda tarqalgan bir turge tiyisli individler 
jiymdisi. Populyaciya termini latin ti linen kelip shiqqan bolip ol 
(populus) xaliq, elat degendi bildiredi;
- ekologiyahq populyaciya - bul elementar populyaciyamn 
jiynagi. Bular tiykarinan tirishilik toparlan bolip, ortaliqtm belgili 
jagdayma beyimlesken;
- turdin kobeyiw qasiyetine baylanisli populyaciya agzalari 
bir yamasa har-qiyli generaciyaga kiriwi mumkin. Birinshi 
jagdayda jasi boymsha uqsas barliq osoblar boladi ham tirishilik 
ciklinin kelesi etaplann bir waqitta otedi;
257

---

- belgili bir waqit araligmda populyaciya ishindegi individler 
sanmm ozgerisi populyaciya dinamikasi delinedi. 
Bugan 
tuwiliwshiliq, 
nabit 
boliwshiliq 
(oliwshilik), 
san 
osimi, 
immigraciya ham emigraciya kiredi;
- tabiyatta ushirasatugm kenislikte osoblardin tarqahwmm 
tiykargi iish tipi: bir tegis, tosattan ham toparli turde ushirasadi. 
Har bir territoriya osoblardin belgili bir sanm gana aziqlandira 
aladi.
- individlerdm belgili sanmm saqlamp tunlrwi populyaciya 
gomeostazi dep ataladi. Populyaciyanm gomeostazga uqipliligmin 
tiykarmda 
populyaciya 
agzalari 
sanmm 
artiwi 
yamasa 
kemeyiwine juwabi retinde har bir osobtin fiziologiyaliq 
aynqshaliqlarmin ozgerisleri, osimi, minez-qulqi jatadi.