Farmokognoziya oxiri p65

Mahsulotning tashqi ko‘rinishi.
Mahsulot ayrim-ayrim barg
va ildizdan tashkil topgan.
Barglar elliðssimon yoki teskari tuxumsimon, 2—7 sm
uzunlikda va eni 1—4 sm, asos qismi biroz toraygan, uchi du-
maloq, cheti mayda tishsimon — o‘tkir arrasimon qirrali. Barg
plastinkasi yupqa, ikki tomonidan yupqa mumsimon qavatli
bo‘lib, suv bilan namlanmaydi. Bargbandi turli uzunlikda, tuk-
siz, tarnovsimon, yuqori qismi biroz qanotli.
Mahsulot to‘q yashil rangli (past tomoni ochroq rangli),
o‘ziga xos kuchsiz hidli va nordonroq mazali.
Ildizlar silindirsimon, to‘g‘ri yoki biroz qiyshiq, uzunligi
2—20 sm, yo‘g‘onligi 6 sm li, zirapchali sinadigan bo‘lakcha-
lardan tashkil topgan. Ildiz usti qo‘ng‘ir-kulrang yoki qo‘ng‘ir,
ichi (sindirib ko‘rganda) sariq rangli. Mahsulot o‘ziga xos
kuchsiz hid va achchiqroq mazaga ega.
Kimyoviy tarkibi. 
O‘simlikning hamma qismida protoberbe-
rin guruhiga kiradigan alkaloidlar bo‘ladi. Alkaloidlar yig‘indi-
sidan berberin, palmatin, berbamin, leontidin va boshqa alka-
loidlar ajratib olingan.

---

188
Ishlatilishi.
O‘simlik bargidan tayyorlangan nastoyka gine-
kologiyada bachadon mushaklari tonusini ko‘tarish, tug‘gan-
dan so‘nggi ba’zi kasalliklarni (endometritlar) davolash hamda
qon ketishini to‘xtatish uchun va o‘t haydovchi vosita sifatida
ishlatiladi. Berberin (ildizidan olinadi) alkaloidining tuzi tib-
biyotda surunkali gepatit, gepatoxoletsistit, xoletsistit va o‘t pu-
fagi tosh kasalliklarini davolashda o‘t haydovchi vosita sifatida
qo‘llaniladi.
Dorivor preparatlari.
Nastoyka, berberin bisulfat kukun va
tabletka holida chiqariladi.
TARKIBIDA INDOL HOSILASIGA KIRADIGAN
ALKALOIDLAR BO‘LGAN DORIVOR O‘SIMLIKLAR
ILON RAUVOLFIYA ILDIZI – RADICES RAUWOLFIAE