Farmakologiya

Afferent nervlarga ta’sir etuvchi
 dori vositalari
Afferent nervlar deb, yuqorida qayd qilinganidek, organ
va to‘qimalarda joylashgan nervlar oxiridan markazga ta’sir
impulsini olib boradigan yoki markazga intiluvchi nervlarga
aytiladi. Ularga ko‘rish, eshitish, maza, hid sezish va og‘riq
sezish nervlari kiradi. Og‘riq, harakat sezish, tuyg‘u retseptor-
lariga ta’sir etadigan dori vositalari ikki guruhga bo‘linadi:
retseptorlarni to‘suvchilar (bloklovchilar) va qo‘zg‘atuvchilar.
Dori vositalarining ko‘pchiligi sezuvchi nerv oxiriga kor
qiladi. Shuningdek, ba’zilari, undan tashqari, sezuvchi nerv
tolalaridan o‘tadigan qo‘zg‘alish impulslariga to‘sqinlik

---

65
Novokainning periferik ta’sirlari natijasida tomir-to‘qima
interoretseptorlarining, vegetativ gangliylarning qisman to‘si-
lishi, shu sababli spazmolitik va giðotenziv ta’siri vujudga
kelishini aytib o‘tish kerak. Novokain ta’sirida yurakning o‘tka-
zuvchi tizimidan impuls o‘tishi sekinlashadi va bradikardiya ro‘y
beradi. Preparatni aritmiyaga qarshi ta’siri shu bilan ta’riflanadi.
Novokainamid kabi dori vositasining aritmiyaga yaxshigina naf
etishi bejiz emas (2-jadval). Novokain tibbiyot amaliyotida,
asosan, mahalliy anestetik sifatida infiltratsion anesteziya
(0,25%—0,5% li eritmalari), regional anesteziya (1—2% li
eritmalari) va orqa miya anesteziyasi (5% li) uchun ishlatiladi.