Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

Harakat turiga qarab elektr yuritma turlari. 
Harakat turiga qarab 
elektr yuritma quyidagi guruxlarga bo‘linadi: 
a) aylanma,
b) ilgarlanma bir yo‘nalishli va reversiv,
v) teskari-ilgarlanma bo‘lishi mumkin.
Bu harakatlar diskret yoki uzluksiz bo‘lishi mumkin.
Elektr yuritma tezligi eki xolatini rostlash bo‘yicha turlari. 
Elektr yuritma 
tezligi eki xolatini rostlash bo‘yicha quyidagi guruhlarga bo‘linadi:
a) roslanmaydigan, bunda motor bir o‘zgarmas tezlikda ishlaydi;
b) rostlanadigan, bunda motor tezligi texnologik talab bo‘yicha o‘zgartirilib 
turiladi;
v) taqlidiy, bunda motor tezligi shablon harakati bilan bir xil o‘zgarishi 
ta’minlanadi;
g) dasturli boshqariladigan, bunda motor tezligi raqamli kurilma orqali dastur 
bo‘yicha boshqariladi;
d) adaptiv (o‘zi moslanuvchan), bunda motor tezligi muxitning o‘zgarishiga 
qarab avtomatik rostlanadi;
e) pozitsion (vaziyatni rostlovchi), bunda motor tezligi ishchi organining 
vaziyatini rostlashini ta’minlaydi.
Uzatish mexanizmining turiga ko‘ra - 
Uzatish mexanizmining turiga 
ko‘ra reduktorli va reduktorsiz elektr yuritmalarga bo‘linadi. 
Elektr yuritmalar avtomatlashtirish darajasi bo‘yicha turlari. 
Elektr 
yuritmalar avtomatlashtirish darajasi bo‘yicha quyidagi gruhlarga bo‘linadi: 
1.
Avtomatlashtirilmagan elektr yuritmalar
- bunda elektr yuritma to‘la 
qo‘lda (dastakli) boshqariladi. Xozirgi paytda bunday elektr yuritmalar kam 
uchraydi. Asosan kichik quvvatli sanoat yoki maishiy qurilmalar yuritmalari 
bunga misol bo‘la oladi. 

---

330 
2. 
Yarimavtomatlashtirilgan elektr yuritmalar - 
bunday elektr yuritmalarni 
chiqish parametrlari rostlanadigan bo‘lib boshqaruv operatsiyalarini bir qismini 
elektr yuritma bir qismini esa inson tomonidan hosil qilinadi. Bu elektr 
yuritmalarda asosan avtomatik yurgizish, avtomatik tormozlash va tezlikni 
rostlash amalga oshiriladi.
3.