Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

Chastotani uch marta oshirish.
Chastotani uch marta oshirish uch 
fazali tarmoqqa ulangan transformatorniig po‘lat o‘zagi to‘yinganda hosil 
bo‘ladigan uchinchi garmonikalardan foydalanishga asoslangan.

---

224 
4.3.8-rasm. Chastotani uch marta oshirishning transformator sxemasi 
Transformatorning ikkilamchi chulg‘ami uchburchak usulida ulanganda 
ayrim fazalarda EYuK uchinchi garmonikasining o‘zgarishi bir xil bo‘ladi va 
shu chulg‘amlardan chastotasi uch marta ortiq tok o‘ta boshlaydi. Demak, 
transformator ishlaganda uning po‘lat o‘zagini to‘yingan holda bo‘ladigan qilib 
tayyorlanadi (bunda uchinchi garmonika EYuK katta bo‘ladi) va ikkilamchi 
chulg‘amlarni ochiq uchburchak usulida ulanadi (4.3.8.–rasm, 
a
), bunda 
ikkilamchi chulg‘amga ulangan yuklama (
Z
n
) ga chastotasi 3
f
bo‘lgan 
kuchlanish berilishi mumkin. Uch fazali transformator o‘rnida uchta bir fazali 
transformator ishlatilishi ham mumkin (4.3.8.–rasm, 
b
). Chastota uch marta 
ortganda transformatorda kuchlanish pasayishi ancha ko‘payadi. Kuchlanish 
pasayishini kompensatsiyalash uchun 
Z
n
ga ketma–ket kilib sig‘im 
S
ulanadi. 
Chastotani 4,6 va 8 marta oshiruvchi apparatlar ham amalda ko‘llaniladi. [1] 
Nazorat savollari 
1.
Kuchlanish transformatorlari qanday maqsadlarda qo’llaniladi? 
2.
 
Tok transformatorlari qanday maqsadlarda qo’llaniladi?
 
3.
 
Payvandlash transformatori qanday rejimda ishlaydi?
 
4.
Qanday sharoitda bitta transformator bir nechta payvandlash apparatni 
ta’minlashi mumkin? 
5.
Chastotani uch marta oshirish qanday xodisaga asoslangan? 

---

225