Kvant nazariyasi uchun 3 daqiqadan



Download 4,85 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/93
Sana25.02.2023
Hajmi4,85 Mb.
#914459
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   93
Bog'liq
kvant-nazariyasi-uchun-3-daqiqadan

To‘lqin funksiyasi
– Kvant fizikasidagi to‘lqin funksiyasi bu – Shryodingerning to‘lqin 
tenglamasiga ko‘ra vaqt bo‘yicha o‘z holatini o‘zgartiruvchi zarrachaning kvant holatini 
bayon qiluvchi matematik formuladir. Bunda, vaqt bo‘yicha tarqaladigan to‘lqin 
zarrachaning o‘zini emas, balki, uning kvant holatining ehtimoliyligini, masalan, 
zarrachaning muayyan bir joyda turganligi ehtimolini bayon qiladi. Bunday ehtimollik 
to‘lqin funksiyasi qiymatining kvadratiga teng bo‘ladi.
Virtual zarrachalar
– KED ayrim kvant jarayonlarini tushuntirishda «virtual zarracha» 
tushunchasini joriy etish orqali ish yuritadi. Virtual zarracha – amalda hech qachon 
kuzatilmaydi, lekin, kvant jarayonlarida albatta ishtirok etishi zarur. Masalan, 
elektromagnit o‘zaro ta’sir elektronni o‘z orbitasidan tushishga majbur qiladi va bu hodisa, 
elektronning virtual fotonni yutishi bilan izohlanadi.
Zamon va makon (zamon va makon uyg‘unligi)
 
– nisbiylik nazariyasida 
vaqtni to‘rtinchi o‘lchamlik deb qabul qilinadi. Shu bilan birga, hech qanday mutlaq vaqt 
ham va makonning mutlaq nuqtalari ham mavjud emas. Chunki, obyektlarning harakati 
ularning vaqt bo‘yicha holatiga ta’sir qiladi. 
Zarrachalar tezlatkichlari 
bu – zamonaviy fizikaning eng asosiy uskunasidir. 
Tezlatkichlar zarrachalarni yorug‘lik tezligiga yaqin tezliklargacha tezlantirib, keyin esa 
ularni yoki, o‘zaro, yoki, boshqa biror obyektlar bilan to‘qnashishga majbur qiladi. 
To‘qnashish natijasida esa yangi zarrachalar paydo bo‘ladi. Bugungi kunda shunday 
tezlatkich uskunalardan eng kattasi Fransiya va Shveytsariya chegarasida joylashgan Katta 
Adron Kollayderi (KAK) bo‘lib, uning halqa tunneli aylana uzunligi 27 km ni tashkil 
qiladi. Unda bir-biriga qarama-qarshi yo‘nalishda protonlar dastasiga yorug‘lik tezligiga 
yaqin tezlik beriladi va kollayderning muayyan joylarida ushbu protonlar oqimi o‘zaro 
to‘qnashtiriladi.



Download 4,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish