Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

6.9.2. Nasldan naslga beriluvchi neytropeniyada parodont to`qimasining 
yalpi yallig`lanishi. 

---

121 
Bu nasldan naslga o`tuvchi, bolalar o`rtasida juda kam hollarda 
kuzatiladigan kasallik bo`lib, qonda va suyak ko`migida neytrofil leykotsitlar (oq 
qon tanachalari) ning kamayib ketishi bilan kechadi. Qon tarkibida neytrofil 
leykotsitlar sonining keskin kamayishi, ularning hosil bo`lish jarayonining 
buzilishi natijasida kuzatiladi. Olimlarning taxminicha, buning asosiy sababi 
neytrofil leykotsitlarning yetilish jarayonini ta’minlovchi fermentlaryaing 
organizmdagi tanqisligidir. Neytropeniya xastaligi turg`un va siklik klinik ravishda 
kechadi. 
Kasallikning ikkala turida ham parodont to`qimasida yarali milk 
yallig`lanishi, tishlarning chiqish va almashinuv davrlarida kuzatiladi. Xastalangan 
milk keyinchalik giperplaziya oqibatida qalinlashib, oldiniga milk cho`ntaklari, 
keyinchalik parodontal cho`ntaklar hosil bo`lishiga sabab bo`ladi. Xastalikning 
bunday belgilarini yosh bolalarda 3 yoshdan boshlab kuzatish mumkin. Bemorning 
tishlari xastalik oqibatida juda erta to`kilib ketadi (shu jumladan doimiy tishlar 
ham). Qo`yilgan sun’iy jag`lar (protezlar), ortodontik vositalarning milklarga tegib 
turgan sohalarida milk to`qimasi yallig`lanib, shilinish va yaralar hosil bo`ladi. 
Uzoq vaqt mobaynida olib borilgan yallig`lanishga qarshi davo choralari va 
epiteliy to`qimasining tiklanishini ta’minlovchi muolajalar yaxshi natijalar 
bermaydi. 
Laboratoriya usulida bemor qonini taxlil qilish va olingan ma’lumotlar 
tashxisni to`g`ri aniqlashda yordam beradi qon taxlili ma’lumotlari undagi 
neytrofil leykotsitlar (ayniqsa xastalikning dastlabki davrida) to`liq rivojlanmagan 
turlarining yo`qolib borayotganligini ko`rsatadi. 
Xastalikning davriy turida bunday xol 4-5 kun davom etadi va yana ma’lum 
kunlar o`tgach takrorlanadi. O`rtacha xuruj vaqtida bemorning tana harorati 
ko`tarilib, umumiy ahvoli keskin yomonlashadi. Qon tarkibida leykotsitlar soni 
keskin pasayib, monotsitlar va eozinofillar soni bir muncha oshadi.