Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

 

---

155 
2.5. ТАШҚИ САВДО СИЁСАТИНИНГ ЯШИРИН УСУЛЛАРИ 
 
1. Техник тўсиқлар. 
2. Ички солиқ ва тўловлар. 
3. Давлат ҳариди доирасидаги сиѐсат. 
4. Тайѐр маҳсулот таркибида махаллий компонентлар бўлиши 
хақидаги талаб. 
 
Миқдорий чеклаш усуллари билан бир қаторда савдо сиѐсатнинг нотариф 
усуллари ичида яширин протекционизм усуллари муҳим рол ўйнайди. Улар 
давлат ва махаллий органлари томонидан савдога қўйиладиган турли 
тўсиқлардан иборат бўлади.
1. Техник тўсиқлар 
— маҳсулотлар чет элдан кириб келишини 
чеклайдиган маъмурий ва бошқа конун қоидалар киритилиши туфайли вужудга 
келадиган савдо сиѐсатининг яширин усуллари. 
Энг кенг тарқалган техник ҳарактеридаги тўсиқларга миллий 
стандартларга жавоб бериш, импорт маҳсулотига сифат сертификатини олиш, 
махсус қадоқлаш ва маҳсулотларни маркировка қилиш, маълум бир санитар-
гигиеник талабларга жавоб бериш, атроф муҳитни муҳофаза қилиш бўйича 
тадбирлар ўтказиш, мураккаб божхона расмийлаштириш жараѐнларидан ўтиш 
ва истеъмолчилар ҳимояси хақидаги қонунлар талабларига жавоб бериш ва 
бошқа талаблар киради.
2. Ички солиқ ва тўловлар — 
импорт маҳсулотининг ички нархи 
кўтарилишига ва шу орқали унинг ички бозордаги рақобатбардошлик 
даражасини туширишга йўналтирилган савдо сиѐсатининг яширин усуллари.
Асосан импорт маҳсулотларига ўрнатиладиган солиқлар бевосита (ҚҚС, 
акциз солиғи, сотиш ҳажмидан олинадиган солиқ) ва билвосита (божхонада 
расмийлаштириш учун тўловлар, регистрация ва бошқа мажбурий 
жараѐнлардан ўтиш тўловлари, порт еғимлари). Ички солиқ ва тўловлар фақат 
импорт маҳсулотларига ўрнатилганида ва миллий ишлаб чиқарувчиларнинг 
маҳсулотларидан олинмаганлигида дискриминация қилувчи ролни ўйнайди. 

---

156 
Агар ички солиқни солиш қоидалари миллий ва чет эл маҳсулотлари учун бир 
ҳил бўлса, ушбу сиѐсат нарх ва сифат бўйича рақобат учун тенг бошланғич 
шартларни яратиш сиѐсати сифатида кўрилиши мумкин. Кўп холатларда ички 
солиқлар қиймат бўйича импорт божи размеридан катта бўлади, ва уларнинг 
ставкаси махаллий бозорнинг ички конъюктурасига биноан ўзгариши мумкин.