Yurak aritmiyalari

Sino-aurikulyar blokada
Ushbu 
blokadada 
o‘tkazuvchanlikning buzilishi, sinus tugun 
bilan bo‘lmachalar orasida ro‘y beradi. 
Sinus tugunidan impuls bo‘lmachaga 
bormaydi va yurak qisqarmay qo‘yadi. Bu 
blokada uzoq davom etmaydi, agar uzoq 
davom etsa o‘limga olib keladi. 
Klinika:
Kasal aytarli shikoyat 
qilmaydi, ba’zida boshi aylanadi. Bemor 
yuragi eshitib ko‘rilganda ikkala ton ham 
eshitilmaydi. 
Bo‘lmacha ichi blokadasi 
To‘liq va chala bo‘lishi mumkin. 
Klinikasida aytarli simptomlar bo‘lmaydi. 
Faqat EKGda R tish kengayadi, ikki fazali 
bo‘lib qoladi. To‘liq bo‘lmacha ichi 

---

blokadada EKGda R tish ikkita bo‘lib qoladi. Endi qorincha, ikkala o‘chog‘dan 
kelayotgan impulslarga qo‘zg‘alish bilan javob beradi. 
Atrioventrikulyar (ko‘ndalang) blokada 
Bo‘lmacha va qorincha o‘rtasida impulslar ushlanib qoladi. To‘liq va chala 
blokadalar tafovutlanadi. To‘liq atrioventrikulyar blokada infeksion kasalliklarda, 
intoksikatsiya, toj tomirlarda qon aylanishni buzilishidan kelib chiqadi. 
To‘la bo‘lmagan atrioventrikulyar blokadani 3 ta darajasi tafovutlanadi.
1-darajada, bo‘lmachadan qorinchalarga impulslarni o‘tish vaqti uzayadi,
P-Q interval 0,2-0,5 sekni tashkil qiladi.
2-darajada (Venkebax davrlari) P-Q interval davomiyligi ortib borib, sakkizinchi 
yoki to‘qqizinchi qo‘zg‘alish tushib qoladi, qorinchalar qisqarishi tushib qolgandan 
so‘zng esa, P-Q interval davomiyligi normalashadi. Taxmin qilishlaricha, ushbu 
fenomen, tugun orqali qo‘zg‘alishlarni o‘tishini qiyinlashuvidan yuzaga keladi. 
3-darajada, ikkinchi yoki uchinchi qo‘zg‘alishlar tugun orqali o‘tmay, tushib 
qoladi. To‘liq atrioventrikulyar blokadada, bo‘lmacha va qorinchalar bir-biri bilan 
kelishilmagan xolda qisqara boshlaydi, yurakning har bir qismini o‘z ritmi bo‘ladi, 1 
minutda bo‘lmacha 70 ta qisqarsa, qorinchalar 35 ta atrofida qisqaradi (idioventrikulyar 
ritm). 
To‘liq bo‘lmagan atrioventrikulyar blokadani, to‘liq atrioventrikulyar blokadaga 
aylanishini bilishimiz amaliyotda muhim ahamiyatga ega. Atrioventrikulyar tugun 
hujayralari membranasida sekin diastolik depolyarizatsiya, sinus tugundan impulslar 
kelmay qo‘ygandan so‘ng, birmuncha vaqtdan keyin yuzaga keladi. Bu davrni 
preavtomatik pauza deb nomlashdi, bu pauza mobaynida qorinchalar asistoliyasi 
kuzatiladi, buning oqibatida, bosh miyaga qon kelishi buziladi, bemor hushidan ketadi. 
Morgani-Edems-Stoks sindromini kuzatish mumkin. Qorincha qisqara boshlaganda, bu 
xolat o‘tib ketadi, biroq bir necha marta qaytarilishi mumkin. 
Volf-Parkinson-Uayt sindromi, bo‘lmachalardan qorinchalarga qo‘zg‘alishlarni 
o‘tishini tezlashuvi bilan harakterlanadi, buning oqibatida qorinchalar muddatidan oldin 
qo‘zg‘aladi, natijada taxikardiya kelib chiqadi, P-Q interval qisqaradi. Ushbu sindromni 
kelib chiqishida, qo‘shimcha o‘tkazuvchi yo‘llarning faoliyati sabab bo‘ladi, bular 
Paladino-Kent, Mixaym, Djeyms yo‘llaridir. 
1)
Paladino-Kent tutami, tashqi ko‘rinishi o‘zgargan miokardial to‘qima bo‘lib, 
atrioventrikulyar 
xalqa 
zonasida 
joylashgan. 
Ushbu 
tutam 
impulslarni 
atrioventrikulyar tugunni chetlab, bo‘lmachalardan qorinchalarga yetkazadi. 
2)
Mixaym tutami esa qo‘zg‘alishlarni, Gis tutamini yuqori qismidan, qorinchalarga 
o‘tkazadi. 
3)
Jdeym tutami, bo‘lmalarni atrioventrikulyar tugunni pastki qismi va Gis tutami bilan 
bog‘laydi. Qo‘shimcha o‘tkazuvchi yo‘llar qo‘zg‘alishlarni tezroq o‘tkazadi, buning 
natijasida bir qismi qorincha hujayralari barvaqtroq qo‘zg‘aladi, qolgan qismi esa, 
atrioventrikulyar tugundan kelgan impulslarga javoban qo‘zg‘aladi, natijada 
qorinchalarni sinxron qo‘zg‘alishi keskin buziladi. 
Gis tutamidagi blokada kam ahamiyatga ega, chunki Gis tutamida avtomatiya 
gradiyenti bo‘yicha juda oz impulslar hosil bo‘ladi.