2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Biologiyasi.
 
Issiqsevar o„simlik. Urug„ni o„sib chiqishi uchun maqbul 
harorat 15-20 
o
C. Maqbul sharoitda (Kuba) maysa 5 kun paydo bo„ladi. Ammo, 
Shimoliy mintaqada (Toshkent) 14,2 
o
C haroratda maysa 22 kunda, 16 
o
C da 15 
kunda, 28,4 
o
C da 6 kunda paydo bo„lgan. Maysa 0,1 
o
C nobud bo„lgan, -2 
o
C da 
maysa va o„simlik nobud bo„lgan.

---

225 
Qurg„oqchilikka burchoq nisbatan bardoshli. Ammo, havo va tuproq 
qurg„oqchiligi hosilni pasaytiradi. Vigna qumoq va loyli tuproqlarda yaxshi o„sadi. 
Unumdorligi yuqori bo„lgan tuproqlarda vegetativ massa ko„p hosil bo„ladi.
Amal davrining davomiyligi bo„yicha guruhlarga bo„linadi: tezpishar 60-70 
kun, o„rtapishar 70-100 kun va kechpishar 150 kundan ortiq.
Vignaning etishtirilayotgan turlari o„zidan changlanadi, ammo tabiatda 
chetdan (xashoratlar) changlanib duragaylar hosil qiladi. Gullash pastdan yuqoriga 
qarab gullaydi. Meva o„rtacha 60% gullardan hosil bo„ladi. 
 
Yetishtirish texnologiyasi 
 
O„tmishdosh.
 
Makkajo„xori, jo„xori, texnik ekinlar, poliz ekinlar va 
kartoshka bu ekin uchun yaxshi o„tmishdosh bo„lib hisoblanadi. Vietnamda 
vignani sholi uchun ko„k o„g„it sifatida yetishtirishadi. Vignani yog„ingarchilik 
boshlanish davrida ekishadi va sholi ekishga 3-4 xafta qolganda shudgorlab, 
tuproqqa oziqa sifatida kirgizishadi.
Avstraliyada (Yangi Janubiy Uels shtatida) vignani makkajo„xori yoki shirin 
jo„xori bilan keng qatorlab ekishadi, qator orasi 60-90 sm. 
 
Ekinlar qator oralab ekiladi. Bunday ekish usulida vigna tuproqni 
yemirishdan saqlaydi. Makkajo„xorini hosili yig„ilgandan keyin vigna mollarga 
ediriladi yoki ko„k o„g„it sifatida haydab yuboriladi.
Shimoliy Italiyada ekinlar qo„shib ekilganda yuqori ko„kat hosili 
makkajo„xori 140 kg/ga va vigna 100 kg/ga ekilganda olingan.
AQSh ning ayrim shtatlarida vigna makkajo„xori, jo„xori va sudan o„ti bilan 
qo„shib ekiladi. 
Yerni ishlash. 
Yerga ishlov berish va ekishga tayyorlash 
makkajo„xoriga tayyorlaganday bajariladi. Ekish uchun chigit, makkajo„xori yoki 
don seyalkalaridan foydalaniladi. Tuproqning harorati ekish chuqurligida (6-8 sm) 
13-15 
o
C bo„lganda ekiladi.
Vigna keng qatorlab ekiladi, qator orasi 60-70 sm.