Lxxxil амир соҳИБҚироннинг бағдоддан қайтиб, табриз томон

55.
 
Тармаширинхон — салгапати 1326-1334 йиллар. Қароргоҳи Бухорода бўлган.
 
56.
Жингши (Жинкшип) — салтанати 1334-1335 йиллар. 
57.
Йўсун Тсмурхон — салганати 1338-1340 йиллар. 
58.
Али Султоп — салтанати 1340-1342 йиллар. 
59.
Муҳаммад — салтанати 1342-1343 йиллар. 
60.
Қазонхон— 1343-1346 йилларда ҳукмронлик қилган. Ўлдирилган. 
61.
Донишмандча — 1346 йили хонлик тахтига ўтирган, 1348 йили ўлдирилган. 
62.Баѐнқулихон ~ Чиғатой наслидаи, 1348-1358 йилларда Мовароуннаҳр хони
ҳисобланган, аслида давлат ишларини унинг номидал амир Қазоғон бошқарган. 1358 
йилда ўлдирилган. Туғлуқ Темур — 1348-1362 йилларда Мўгулистоида ҳукмроилик 
қилган. 1360-1361 йиллар давомида икки марта Мовароунпаҳрга юриш қилиб, 
Қашқадарѐгача бўлган ерларда қисқа муддатли ҳукмронлик қилган. 1362 йили вафот 
этган. 
64. Илссхожа — 1365-1366 йилларда Жста ҳоқоилигида ҳукумат юргизган, Туғлуқ 
Темуриипг ўгли, Мўгулисгон хони (1363-1364 йиллар). 
65.
Кобул Султон (Кобулшоҳ) — Чигатой улусининг гарбий қисмига 1365 йили амир
Ҳусайн ва Лмир Темур томонидан (аиъанага кўра Чингизхот! наслидап) номигагина 
тайинланган дарвешсифат хоп. 
66.
Одил Султон — 1366 йилда тахтга ўтирган. 
67.
Суюргатмишхон — Мовароуниаҳр тахтига Амир Темур чомонидан номигагина 
тайинланган Чингизхоп авлодига мансуб хон, 1370-1388 йилларда ҳукмронлик қилган. 
68.Маҳмудхоп (Султон Маҳмудхон, ҳукм. йиллари 1388-1402) — Амир Темур
ҳукмронлиги даврида иомигагипа Мовароулнаҳр тахтига ўтцазилган хон. 
69.
1224 йили рўй бергап бу воқеадан кейии Чигатой ва унинг авлодлари то Амир 
Темур салтаиат теиасига келгунга қадар Мовароуннаҳр, Еттисун ва Кошғарда
ҳукмроилик қилганлар. Улар ҳукмдорлик ҳилган ерлар Чиғатой улуси ьюми билан 
машҳур бўлган.
70.
Жалолиддин Мапкбурни — хоразмшоҳлар сулоласи (1097- 1231 )нинг сўигги
ҳукмдори. Мўгулларга қарши курашга бошчилик қилган. Курдлар томонидан 
ўлдирилгап (1231 й.). 
71. Синд дарѐси — ҳозирги Ҳинд дарѐси; бу жанг 1221 йил кузида содир бўлган. 
72.
Қайдухон (ѐки Ҳайду) — Ўктойнинг набираси, 3302 йилда вафот этган. 
73.
Амир Қазоғоп (Қозогон) — чингазийлар сулоласига мансуб ҳукмдор. 1346-1358

---

йилларда Мовароуннаҳрда ҳукмронлик қилган, Ўктой қоон авлодидан. Донишмандча
ва Баѐнқулихонларни хон деб эълон қилган ва улар номидан танга зарб қилиб,
бутун ҳокимиятни қўлида ушлаб турган. 
74.
Соли Сарой — Амударѐ соҳилидаги шаҳар: Хутталондаги қалъа, амир Ҳусайшшнг 
юрти, кейинчалик Сарой дсб аталгаи. 
75.
Қоратур — Амударѐ соҳилида жойлашган мавзе. 
76.
Мунк — қадимий Хутталои вилоятига тегишли шаҳар. Кейинчалик Болжун деб 
аталган; ҳозир аталиши Балжувон. 
77.Кайхисрав — Хугталон ҳокими, 1372 йили ўлдирилгаи. 
78.
Абдуллоҳ — амир Қазогопниш- ўғли. У ўз қароргоҳини Самарқандга 
кўчирмоқчи бўлганда норози амирлар томонидан ўлдиршшш. 
79.
Асарнинг бир пусхасида бу воқса 761/1359-1360 йили юз бергаилиги 
айтилган. 
80.
Ҳожи Барлос — Мовароуннаҳрнинғ XIV аср иккипчи ярмидаш йирик ва пуфузли 
бекларидан, Амир Темурнинг амакиси. 1361 йили ўлдирилган. 
81- Балх — Шимолий Афгоиистонда, ҳозирги Мазори Шариф шаҳрининг ғарбида 
жойлашган кўҳна шаҳар. Ўтган асрлар ѐдгорликла-рининг бир қисми ҳозир ҳам 
сақланган. 
82. Амир Ҳусайн ибп амир Мусаллаб иби амир Қазоғон — Балх, Ҳисори Шодмоп ва 
Бадахшон вилоятларининг ҳукмдори, у ота-бобоси ҳукмронлик қилга!] Мовароуииаҳр 
ҳудудига даъвогарлик қилган. Авва-лига Амир Темур у билаи игтифоқ тузган ва унинг 
синглиси Ўлжой 'Гуркон огони ўз никоҳига олган. Лскин 1365 йили бўлгаи "Лой 
жанги"дан кейин муиосабатлари бузилга}) ва 1370 йилга қадар Амир Темурнииг 
Мовароуннаҳрни 
марказлаштирилпш 
ягона 
давлатга 
айлан-тириш 
йўлидаги 
ҳаракатларида асосий рақиб бўлган. У 12 рамазоп 771 йи.а (1370 йил, 10 апрели)да 
ўлдирилган. 
83.
Шибирғои — Афғонистоннинг шимолида жойлашган ҳадимий шаҳар, Жузжон 
вшюятинипг маъмурий маркази. 
84.
Бадахшон — Лмударснилг юқори оқимида, ҳозирги Файзобод ўрнида жойлашган 
шаҳар шупдай номланган. 
85.
Қатлон — Панж дарѐсининг ўнг соҳилида жойлашган қадимий вилоят, араб ва
форс тилидаги езма маибаъларда ѐзилипш: Хатлон, Хуттал, Хутталон. XVI асрдан
бошлаб 
Кўлоб, 
ҳозир 
Тожикистоининг 
Хатлон вилояти. 
86.
Арҳапг — Лмударѐ бўйидаги Бадахшон вшшятига қўпши вилоят, ҳадимда

---

Тоҳаристон вилоятидаги пшхар; XVI аср 2-ярмидан Арҳанг Сарой деб иом олган; 
тахминан XVI асрдан бошлаб уни Имом (Ҳазрат Имом) деб ҳам атагаплар. Ҳозирги номи 
Имомсоҳиб, Панж дарѐсинииг чап соҳилида, Афгонистонда жойлашгаи. 
87.
Мўғулистон — Чигатой улуси парчаланиши натижасида унипг шарқий қисмида
Шарқий Туркистон, ЕттИСув, Тянь-Шань (Тапгритог) этаклари, Балхаш кўли, Иртиш ва 
Эмиль дарслари атрофидаги ерларпи ўз ичига олгаи, подшоҳ Туглуқ Темур томонидан
(1348-1362) тузилган улкан салтанат. Туглуқ Темур 1360-1361 йилларда Мовароупнаҳрни 
ҳам қисқа муддат (1362) ичида забт этди. 
88.
Хузор — Қашқадарѐ вилоятидаги ҳозирги Ғузор шаҳри. 
89.
Бу жумла матнда араб тилида келтирилиб, кетидан муаллиф (Шомий)нинг ўзи 
мазмунини форс тилида "яъни" дсб езган. Бу срда ва асарнинг кўп жойида араб
тилидаги ибораларни Шомий бсрган форсча таржимаси асосида ўзбек тилига ўгирдик. 
90. Фасиҳ Хавофий "Мужмали Фасиҳий" асарида бу воқеа 763/1361-]362 
йилда бўлганлиги ҳақида хабар бсради. 
91.
Кайқубод — Хутталон ҳокими, Кайхисравнинг иниси. 
92.
Шарафиддин Али Яздийнинг "Зафарнома"сида (варақ 97 б.) уиинг амир 
Ҳусайнга қарши бош кўтарганлиги маълум қилинади. 
93.
Қаҳалқа (Дарбанди Оҳанин) — Бойсупдан (Сурхондарс вилояти) ғарбда 
Саримас тизмасидаги тор дара; узунлиги 2 км., эии 5-20 м., қояларипинг иисбий
баландлиги 150 м. чамаси, Қадимий машҳур тоғ йўли, ҳозирги Катта Ўзбекистон
йўлидаи шарқроқдан ўтган. Взма манбаларда унинг иоми турлича ѐзилга(г: форсча
"/1
а
Рбанди Оҳании" ("Темир Дарвоза"), қадимги туркий тилда "Темир қапуг" ("қапуг"
— дарвоза), арабча "Боб-ул-Ҳадид" (Тсмир Дарноза), мўтулча "Қаҳлага" ѐки "Қаҳлақа"
("қалга", "жалга"—дарвоза). Қадимда дарѐ ѐнида шу номда аҳоли маскани, қўргон ҳам 
бўлган. Уни Бузғалахон ҳам деганлар. Ҳозирги вақтда Дарбанди Оҳанин яҳимида Дарбаид 
қишлоги бор. Бойсун райони ҳудудида. 
94- Матанивг шу ердаги мазмунини англаб олиш қийин. Шарафид-дин Али Яздий 
ѐзишича (вараҳ 98а), амир Ҳусайн душман қочгач, Лмир Темур ва амир Хизр 
шарафига базм уюштирган. 
95. Амир Боязид Жалойир — Хўжанд вилоятининг амири. 1361 йилда подшоҳ Туглуқ 
Темурнинг буйругига кўра қатл этилган. Асарниш' бошқа бир нусхасида келтирилипшча, 
амир Боязид Хуросондан қайтиб келган Ҳожи Барлос билан учрашган. 
96- Урдувон — Яздийда (вараҳ 98а) унинг сарой аъѐнларидан бири бўлганлиги ҳақида 
зикр этилган. 97- Асарнинг бошқа иусхасида ѐзилишича, Амир Соҳибқироннинг Keiu 
лашкаридаи бўлган баъзи мулозимлари ажралиб чиқиб, Ҳожи Ба])лос томон жўиаганлар. 

---