O„zbekistоn respublikаsi оliy vа o„rtа mахsus tа‟lim vаzirligi sаmаrqаnd dаvlаt universiteti

 
3.2. Insoniyatga xavf solayotgan tahdidlar 
Oʼzbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.А.Karimov oʼzining 
―Oʼzbekiston XXI asr boʼsagʼasida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va 
taraqqiyot kafolatlari‖ kitobida mavjud tahdidlar toʼgʼrisida quyidagilarni qayd 
etdi: ―Birinchidan. Oʼzbekiston xavfsizlikning yaxlitligi haqidagi asosiy 
tamoyillardan birini toʼla qoʼllab-quvvatlaydi. Xavfsizlik – uzluksiz holatdir, 
hadsiz-hududsizdir.
Ikkinchidan. ―Sovuq urush‖ barham topganidan keyin yalpi xavfsizlikka 
asosiy tahdidni etnik, mintaqaviy, mahalliy mojarolar va davlatlar ichidagi jangari 
separatizm solmoqda. 
Uchinchidan. Oʼzbekiston oʼzining joʼgʼrofiy-siyosiy holati jihatidan 
kollektiv xavfsizlik tizimi izchil yoʼlga qoʼyilmagan mintaqada joylashgan. Bu 
ham tahdid tugʼdiruvchi sababdir. Oʼzbekiston amalda Fors koʼrfazi, Kaspiy 
dengizi havzasi va Tarim havzasining neft va gazga boy konlari joylashgan yarim 

---

111 
halqaning strategik markazidir. Yaʼni, bu yarim halqa atrofida butun dunyoda 
energiya taqchilligi sharoitida yaqin yillarda Yevroosiyo va jahon kelajagi uchun 
hal qiluvchi rol oʼynaydigan energiya zaxiralari mavjud.
Toʼrtinchidan. Mintaqaviy nizolar koʼpincha terrorizm va zoʼravonlik, 
narkobiznes va qurol-yaroq bilan qonunsiz savdo qilish, inson huquqlarini 
ommaviy suratda poymol etish kabi xavfli tahdidlarning doimiy manbaiga aylanib 
bormoqda.
Beshinchidan. Shunga ishonchimiz komilki, xalqaro munosabatlar 
amaliyotida har bir mustaqil mamlakatning oʼz milliy manfaatlariga muvofiq, oʼz 
mustaqilligi va barqarorligini taʼminlash maqsadi boʼlishi lozim. U yoki bu xalqaro 
tizimlarda va kollektiv xavfsizlik shartnomalaridaqay darajada qatnashishini 
ularning oʼzi belgilash huquqi nazarda tutilishi zarur.
Oltinchidan. Bizning nazarimizda, ekologik va yadroviy xavfsizlik 
muammolari alohida eʼtiborni talab qiladi
1
.