Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

O„ZBEKISTON RESPUBLIKASINING SUD HOKIMIYATI
— O‗zbekistonda 
davlat hokimiyatining alohida mustaqil (qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyatlar 
bilan bir qatordagi) tarmog‗i. Uning zimmasiga davlat idoralari, fuqarolarning turli-
tuman uyushmalari va alohida shaxslar o‗rtasidagi munosabatlarning huquq (qonun) 
doirasida kechishini va hal etilishini ta'minlash vazifasi yuklatilgan. Sud hokimiyatiga 
xos xususiyatlar sudlovning davlat nomidan, maxsus tartibda tashkil etilgan (saylangan 
yoki tayinlangan) muassasalar tomonidan amalga oshirilishi, sudlarning o‗z faoliyatida 
faqat qonunga bo‗ysunishi hamda fuqarolik, ma‘muriy, jinoiy va boshqalar ishlarni 
qonunda belgilangan protsessual tartibda hal etishi, sudlar boshqa hokimiyat 
tarmoqlaridan mustaqil faoliyat yuritishi, sudning tanholigi (ya‘ni davlatning boshqa 
hech qaysi idorasi sudlov funksiyalarini o‗z zimmasiga ololmasligi), sud hokimiyatining 
to‗laqonli va qat'iyligi (sud hokimiyati chiqargan hujjatlar, hukm va qarori barcha davlat 
organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar 
va fuqarolar uchun majburiyligi)da namoyon bo‗ladi. Mamlakatimizdagi sud 
hokimiyatining huquqiy maqomi, tuzilishi O‗zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 
va ―Sudlar to‗g‗risida‖gi qonuni (2000-yil 14-dekabr)da belgilab berilgan. 

---

347 
G„ 
G„ALAYON
— norozilik bildirib ko‗tarilgan isyon. 
G„AZOVOT
— din uchun kurash. Islom dinida diniy ekstremistik oqimlar 
tomonidan asosiy maqsad qilib olingan g‗ayridinlarga qarshi muqaddaslashtirilgan urush. 
G„OYA 
— inson tafakkurida vujudga keladigan, jamiyat va olamlarni maqsad sari 
yetaklayligan fikr. Unda olamni bilish va amaliy o‗zgartirish maksadlari, ularga erishish 
yo‗llari va vositalari mujassam bo‗ladi. Forobiy ―fozil jamiyat‖, Navoiy ―adolatli 
jamiyat‖ G‗.larini ilgari surganlar. XVII-XVIII asrlarda G‗. tushunchasi bilish nazariyasi 
bilan bog‗lab izohlangan. Shu asosda G‗.larning kelib chiqishi, bilishning turli darajalari. 
shakllari bilan aloqasi, umuman bilish jarayonida tutgan o‗rni masalalari tahlil qilingan. 
Yangi davrda Kant G‗.larni aql tushunchalari sifatida asoslashga harakat qilgan. Fixte 
fikricha, G‗. ―men‖ning maqsadidan iborat. Gegel falsafasida G‗. taraqqiyot jarayonini 
o‗zida to‗la gavdalantiradigan mohiyat sifatida talqin etilgan. 

---

348