Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Ta’limda texnologiyalarni qoʻllash. 
Koʻp  oʻqituvchilar  uchun  “texnologiya”  kompyuterlarni  internetda 
ishlatish,  oʻqitish  va  bilim  berish  zaxirasi  sifatida  belgilanadi.  Bu  uskunalar 
axborotning  sonini  va  diapazonini  sezilarli  koʻpaytirdi,  talabalar  uchun  ochiq 

---

95 
 
agar  OAVining  oʻrni  oshirib  koʻrsatilsa,  ularning  imtiyozlari  kengayadi(Kuba 
2001).  Internet  yordamida  bu  endi  hohlagan  mavzu  boʻyicha  dolzarb 
axborotlarga osonroq va tezroq ega boʻlish uchun, ularni amalda   rasmlar orqali, 
video filmlar va audio kuzatish   bilan bogʻliq boʻlgan texnologiyalarni qoʻllash  
maktab  hayotida  an’anaviy  ta’limni  koʻchirishda  imkoniyatlarini  amalga 
oshiradi.  Har  xil  sabablarga  koʻra,  biroq  bu  texnologiyalar  har  doim 
oʻqituvchilar  tomonidan  amaliyotga  puxta    tadbiq  etilmagan  boʻlishi  mumkin 
(Vosita  Haertel  2003).  Bunga  sabab  ta’lim  muassalaridagi  kompyuterlarning 
kamligi(foydalana  oluvchilar  sonining  koʻpligi)  va  internetga  kirishning 
chegaralangaligi(internetga  ulanishni  kutish,),  bunda    yoki  umuman 
yoʻqligidadir.  
Nisbatan  an’anaviy  usullar  internetning  toʻliq  imkoniyatidan  foydalana 
olmaydi;  masalan  matnli  protsessor  (yozma  mashinkani  fantaziyasi)  yoki 
ma’lumotnoma  ensiklopediyaga  oʻxshash  shunga  qaramay  kompyuter  sinflar 
oʻqituvchilar uchun yangi imkoniyatni beradi. 
Bitta  kompyuterda  kelajak  topshiriqlar  toʻgʻrisida  talabalar  yoki  kichik 
boʻlgan  guruhlarga  qoʻshimcha  topshiriqlar  boʻyicha  taassurotga  ega  boʻlish 
mumkin. 
Shunday  qilib  ishlab  turgan  kompyuter  yangi  vazifalarni  qoʻyishda 
talabalar  egiluvchanligini  yaratish    imkoniyatini  beradi.  Yana  bitta  kompyuter 
ayrim talabalarni oʻqitishda maxsus qiziqishlarini va motivatsiyalarini boyitish 
mumkin.  Va  qoʻshimcha  yordamga  muhtoj  boʻlgan  talabalarni  sharhlarini 
boyitish va uni asoslashga xizmat qiladi. Bu oʻzgarishlar fojia emas, lekin ular 
oʻqituvchilarning  ahamiyatini  qat’iy  koʻrib  chiqishga  olib  keladi.  Ular 
oʻqituvchilardan  uzoqlashadi,  talabalarga  ma’lumot  yetkazib  beradi,  shu  bilan 
birga talabalarni shaxsiy bilimini konstruksiya qilishga yordam beradi. 
Oʻqitish kompyuterlaridan faol foydalana bilish va uni oson ishlatish  son 
jihatidan    Internet  texnologiyasini  koʻpaytiradi.  Agar  talaba  maktab  
kompyuterlarida kun davomida toʻliq internetga kirish imkoniyatiga ega boʻlsa, 
talabalar oʻzining maxsus ta’lim olishini mustaqil olib boradi.  

---

96 
 
Kompyuterlar  etishmagan  holda  oʻqituvchilar  oʻquv  rejalarni  ishlab 
chiqishda  va  uni  tayorlashda  nisbatan  yetarli  texnologiyalarga  muhtoj 
boʻladilar.
1