Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

4. Qisman izlanish metodi – oʻqituvchi nazorati ostida tashkil etiladigan 
metod boʻlib, u produktiv xarakterga ega, bunda oʻquvchi ijod qiladi. 
5. Tadqiqot metodi – oʻqituvchi ilm yordamisiz tashkil  etiladigan ta’lim 
metodi  boʻlib,  u  oʻquvchining  mustaqil  izlanishi,  fikrlashi  va  bilimlar 
transformasiyasini talab etadi. 
Ta’lim  jarayoni  tashkil  etishning  oʻziga  xos  metodlaridan  biri    ishchan 
oʻyinlardir.  Ishchan  oʻyinlar  munosabatlar  tizimini  modellashtirish,  faoliyat 
xarakteristikasini tashkil etishga yordam beradi. 
“Kadrlar  tayyorlash milliy  dasturi”da  ta’lim  jarayoniga  yangi pedagogik 
texnologiyalarni    kiritish  ta’kidlanadi.  Pedagogik  texnologiya  –  bu  ta’lim 
jarayoniga  sistemali    yondashuv  boʻlib,  unda  ta’lim  jarayonini  tashkil  etishda 
texnika  va  inson  imkoniyatlari  hisobga  olinadi  va  ularning  oʻzaro  munosabati 
ta’limning optimal formalari yaratilishiga zamin boʻladi. 
Pedagogik texnologiyalarni quyidagi tarkibiy qismlarga boʻlish mumkin: 
- Ta’lim – tarbiya ishtirokchilari shaxsiga qoʻyiladigan ijtimoiy talablar; 
- Hamkorlik faoliyati a’zolarining kasbiy tayyorgarligi; 
- Ta’lim  jarayonining  maqsadi,  mazmuni,  mohiyati,  amalga  oshirish 
vositalari; 
- Ta’lim jarayonini differensiyalashtirish; 
-  Ijodiylik. 
Oʻquvchini mustaqil ta’lim olishga oʻz – oʻzini rivojlantirishga tayyorlash 
bugungi kun maktabining asosiy vazifasidir. 
Ta’lim  jarayonida  oʻquvchining  mustaqil  ta’lim  olishini  faollashtirish 
zarur.  Mustaqil  ta’lim  masalaning  qoʻyilishi,  yechish,  oʻz  –  oʻzini  nazorat  va 

---

307 
 
baholashning  yoʻllarini  oʻquvchi  tomonidan  tanlanishi  va    bajarilishi  bilan 
xarakterlanadi. 
Oʻquvchilarda  mantiqiy  tafakkurni  rivojlantirish  uchun  fikrlash 
xususiyatlarini shakllantirish zarur. Fikrlash operasiyalari asosida dars jarayoni 
faollashtiriladi.  Bu  oʻqituvchining:  “Nima  uchun?”,  “Qanday  maqsadda?”, 
“Sabablari  qanday?”,  “Natija  nima  uchun  shunday  boʻldi?”  –  singari 
savollarning  muhokamasi  orqali  amalga  oshirilishi  mumkin.  Oʻqituvchilarni 
evristik,  muammoli  vaziyatlarga  tortish,  tanqid,  gumon  holatlarini  muhokama 
qilish, ulardagi muammolarni mustaqil holda topish va ularni yechish uchun oʻz 
loyihalarini  tuzish  va  himoya  qilish  oʻquvchilar  tafakkurining  ma’nodor  va 
unumdor boʻlishiga xizmat qiladi.