Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

 
6.1.3. Bilimlarni oʻzlashtirish jarayoni va uning psixologik komponentlari 
Ta’lim    jarayonining  natijasi  oʻzlashtirish,  ichki  va  tashqi  faoliyatni 
maqsadga  muvofiq  ravishda  oʻzgartirishdir.  Ta’lim    bir  odamning  boshqasiga 
bilim  va  koʻnikmalar  berishidir.  Bilim,  koʻnikma  va  malakalar  ta’lim 
jarayonining  natijasidir.  Bilimlarni  oʻzlashtirish  jarayoni  muammosi 
P.Ya.Galperin  va  N.F.Talizina  tomonidan  oʻrganilgan.  Ular  aqliy  xatti  – 
harakatlarni bosqichma – bosqich shakllantirish nazariyasini ishlab chiqqanlar. 
Mualliflar aqliy xatti – harakatlarni moddiy holda tashqi nutq  yordamida hamda 
aqliy  shaklda,  fikrda  namoyon  boʻlishini  izohlab  berdilar.  Aqliy  xatti  – 
harakatlarning  birinchi  bosqichi  rasm,  sxema,  diagramma  va  shartli  belgilar 
tarzida  oʻz  ifodasini  topadi.  Aqliy  xatti  –  harakatlarning  ikkinchi  bosqichi 
koʻrgazmalardan olgan tasavvurlari  toʻgʻrisida oʻquvchilarning ovoz chiqarib, 
fikr  yuritishdan  iboratdir.  Uchinchi  bosqich  esa,  sub’yekt  ongida  tasavvur, 
tushuncha,  qonuniyat,  xossa,  xususiyat,  operasiya,  usul  tariqasida  namoyon 
boʻladi.  Ma’lumki,  oʻquvchilarga  taklif  etiladigan  axborotlar  aql  bovar 
qilmaydigan  darajada  tezlik  bilan  koʻpayib  bormoqda.  Shuningdek,  ularning 
juda  tez  eskirib  qolib,  yangilashni    taqozo  etishi  ham  oʻz  –  oʻzidan  ma’lum 
boʻlmoqda. 

---

305