N. B. Dilmurodov

Urug‘don ortig‘i
– 
epididymis 
– buqada urug‘donning urug‘don ortig‘i 
chetining oldida joylashgan. Unda boshi, tanasi va dum qismi farqlanadi. Urug‘don 
ortig‘ining boshi – 
caput epididymis
yuqorida joylashadi; u bir qancha chiqaruvchi 
kanalchalari – 
ductuli abberantes (efferentes)
bilan hosil bo‘lib, ular urug‘don 
ortig‘i yo‘li – 
ductus epididymis
ga qo‘shiladi. Har bir chiqaruvchi kanalcha uni 
qoplab turuvchi parda bilan urug‘don ortig‘ining kichik bo‘lakchalari 
– lobulus 
epididymis
ni hosil qiladi. Urug‘don ortig‘ining tanasi – 
corpus epididymis
urug‘don ortig‘i yo‘lining kuchli egilgan qismidan hosil bo‘ladi. Urug‘don 
ortig‘ining dumi – 
cauda epididymis
urug‘don bilan urug‘donning maxsus payi 
– 
ligamentum testis proprium
orqali, umumiy qin parda va yorg‘oq bilan esa chov 
payi – 
ligamentum inguinale
orqali birlashadi. 
Urug‘don ortig‘i tashqi tomondan urug‘dondan o‘tuvchi maxsus qin parda 
bilan qoplangan. Yon tomonda urug‘don cheti bilan uning ortig‘i o‘rtasida sinus – 
sinus epididymis
hosil bo‘ladi.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. 
Ayg‘irda – urug‘don ortig‘i 14 ta 
chiqaruvchi kanalchalari bilan hosil bo‘lgan; uni yo‘lining diametri 1 mm bo‘lgani 
holda uzunligi 20 – 30 metrni tashkil qiladi. U urug‘don ortig‘ining tanasi va 

---

dumini hosil qiladi va urug‘ yo‘ligacha davom etadi. Urug‘donning maxsus payi va 
chov payi yaxshi rivojlangan. Maxsus qin pardasi yon tomondan urug‘don 
ortig‘ining chuqur sinusini hosil qiladi. 
Cho‘chqada – urug‘don ortig‘i urug‘don bilan zich bog‘langan, dum qismi 
katta, urug‘donning orqa yuqorigi uchida joylashadi va o‘tmas konussimon 
bo‘rtmani shakllantiradi. 
Itda – urug‘don ortig‘i katta va urug‘donning yuqori oldingi chetiga zich 
birikadi.