san'atm ing hamma turlarmj to ‘liq o z la sh tira olmaydi. Lekin umumiy
darajada tan ish ish shaxsning yuqori madaniy darajaga erishuvida zarur
shartdir. Bundan kelib chiqadiki, ushbu san'atlam i o ig a tish ikki xil
shaklda amalga oshirilishi mumkin: umumiy nazariy m a’lumotlarga
ega b o lis h yoki biror turini amaliy jihatdan to ‘liq egallash.
Ikkinchidan, har bir murabbiy - usta o'zi chuqur egallagan san'at turini
shogitdlariga chuqur o'rgatish bilan cheklanishi mumkin. Uchinchidan,
har turli mahalliy sharoitiardan kelib chiqqan holda ushbu san atlammg
u yoki bu turi b o ‘yicha m ashg‘ulotlar tashkil etishda tanlash uchun keng
imkoniyatlar mavjud. Lekin har qanday
bilim va hunar o igatishdan
asosiy maqsad kelgusi amaliy, zarur vazifalami hal etishga qaratilishi
lozim. Maslig uiotlarida o ‘quvchilar bajaradigan har turli topshiriqlar
ulam ing botanika. biologiya, tarix. adabiyot va boshqa fan sohalat idagi
bilimlaridan foydalanishni taqozo etadi, ya’ni bu m ashg'ulotlarda
predmetlararo bogianish ni hisobga olish zarur.
Bolalikda b o ig a n qiziqish bora-bora bir umrlik kasbga aylanishi
mumkin. Shu bilan birga yoshlikda birorta san’at bilan qiziqib
shug ullangan b o lib , lekin keyinchalik boshqa kasb egasi b o iib
ketish
hollari ham m aiu m . Bunda har ikki holda ham san'at olamining kishi
shaxsining takomillashtirishdagi vazifasi yetarlicha bajarilgan deb
hisoblash mumkin. Chunki har ikkala holda ham estetik did va
m a’daniy darajaning zarur taraqqiyotiga erishiladi.
Shuni unutmaslik kerakki, yaqin o'tm ishda o'zbck amaliy bezak
san'atm ing eng rivojlangan ganchkorlik, naqqoshlik, yog'och, tosh va
suyak o ‘ymakorligi, kandakorlik, pichoqchilik. zargarlik, kashtachilik,
zardo‘zlik, gilamchilik, kigizchilik, savatchilik, b o ‘yrachilik kabi
turlarining o'ziga xos bajarish texnologiyalari. haqiqiy milliy nomlari,
ularga xos atamalar, bu san’atlarga xos maktablar, uslublar hamda shu
sohalarda nom qozongan ustalam ing xizmatlari unuta borilib, y o ‘qolib
ketish xavfi ostida qolgan edi.
Shunday holat hozirgi kunda
san atkorlar, xalq ustalari, muallimlar va san'at havaskorlari oldiga
amaliy bezak san'atini saqlab qolish, ularni har tomonlama o ‘rganish
va rivojlantirish, yosh avlodga san’at sir-asrorlarini o ‘rgatish orqali
o'rinbosarlar tayyorlash san’at asarlarini keng ta rg ib qilish orqali
jam oatchilikning estetik didini, madaniy
darajasini yanada yuqori
bosqichga ko tanlishiga erishish vazifalaiini qo yadi. Biroq mustaqillik
tufayli qadriyatlarimiz tiklandi, hunarmandchilik qayta rivojlanmoqda.
Bu m aqsadlar y o iid a olib boriladigan ishlar xalq ustalari, san'atkorlar
92
uchun eng qulay shart-sharoitlar yaratish, yoshlam ing badiiy ta ’lim
olishlari, san’atlami egallashlarini tashkil etish v a to ‘g 'ri ilmiy-metodik
y o ‘nalishda olib borish, san' atkor-pedagoglar tayyorlashni y o lg a
qo‘yish, tegishli ilmiy tadqiqotlam i olib borishdan iborat b o lis h i kerak.
M a’lumki, x o ‘jalik ishlarini yuritish, m ahsulot ishlab chiqarish
masalalari bevosita
bozor
munosabatlari bilan uzviy bog'langandir.
Chunki bozordagi talab va taklifni o'rganm asdan ishlab chiqariladigan
mahsulot o ‘z
egasini topmasdan, ya ni bozorda sotilmasdan to'xtab
qoladi. Bu esa xo'jalik yoki korxonani iqtisodiy tomondan inqirozga
olib keladi. Shu jum ladan, bu hoi xalq hunarmandchiligi sohalariga
ham tegishlidir. Hozirgi paytda xalq hunarm andlari ichki bozor va
eksport uchun k o ‘plab turli xil k o ‘rinishdagi m ahsulotlami ishlab
chiqamioqdalar. Ayniqsa, kundalik ehtiyoj uchun zanir b o ig a n idish-
tovoqlar (kulolchilik), kiyim-kechaklar, poyabzallar (tikuvchilik, •
to'quvchilik),
gilam
va
boshqa
poyondozlar
(to ‘quvchilik),
o ‘ymakorlik va naqqoshlik usullarida ishlangan qutichalar, stol, stul,
kursi, sandiq, darvoza va shu kabilar xaridorgirligi bilan ajralib turadi.
Yurtimizga tashrif buyuxgan -chet ellik m ehmonlar o ‘z
yurtlariga
esdalik sifatida nimanidir olib ketishni xohlaydilar. Bunda ularga
qutichalar, zardo ‘zlik buyumlari, k o ‘za, lagan, lavh, chog‘-u asboblari,
uy-ro‘z g ‘or buyumlari va boshqa shu singari bejirim va chiroyli
ishlangan buyumlar,
ayniqsa,
m a’qul keladi.
Keyingi paytda
respublikamizda teriga rangli rasm ishlash san’ati ham rivojlandi.
Hunarmandlar bozordagi tak lif va talabni hisobga olgan holda mana
shunday m ahsulotlam i ichki bozor va eksport uchun k o ‘plab ishlab
chiqarmoqdalar,
respublikamizning
dovrug'ini
yanada kengroq
yoyishga xizmat qilmoqdalar.
Do'stlaringiz bilan baham: 
