N iz o m IV n o m id a g I t o s h k e n t d a V l a t pe d a g o g ik a universiteti umumiy psixologiya

D ed u k tiv xu losa ch iq a rish d a
umumiy va yakka hukmlardan yakka yoki 
ju z 'iy hukm keltinb chiqanladi. Misol uchun barcha m etallar elektr tokini o'tkazadi 
Tem ir metaldir. Demak, tem ir ham elektr tokini o'tkazadi.
A n a lo g iy a
xulosa chiqarishning shunday shaklidirki, bunda biz lkki predm etning 
b a ’zi bir belgilari o'xshashligiga qarab, bu predm etlam ing boshqa belgilanning 
o'xshashligi to 'g 'risid a xulosa chiqaramiz. 
A n a lo g iy a
deb narsa va hodisalarning bn - 
biriga o ‘xshash bo'lgan b a ’zi belgilaiiga qarabgina hukm yuntishdan iborat xulosa 
chiqansh shakliga aytiladi Analogik usulda chiqarilgan xulosa chin, taxmimy ham da 
y o lg ‘on bo'lishi mumkin.
T u sh u n ch a la r.
Tafakkur tushunchalar shaklida ifodalanadi. 
T u sh u n c h a
deganda biz narsa va 
hodisalarning eng muhim va eng asosiy xususiyatlarini aks ettirishni tushunamiz. 
Tushunchalar hukmlardan tarkib topadi Shu sababli tushunchaning mazmunini ochib 
berish uchun bir qancha hukm yurtishga to 'g 'ri keladi. M asalan, odam ongli 
m avjudotdir degan tushunchani oladigan bo'lsak, bu yerda odam ning eng muhim 
xususiyati uning ongliligi ekam qayd qilinvapti.
T a fa k k u r turlari
M uayvan ijtimoiy m uhitda turmush kechirayotgan odam lam ing ehtiyojlari xatti- 
harakat motivlari narsalarga qiziqishlar, intilishlar, mayllar, aqliy qobiliyatlari, hatto 
faoliyatlari ham turli tumandir. Xuddi ana shu boisdan ularning tafakkun ham har xil 
holatlarda vaziyatlarda turlicha tarzda vujudga keladi, namoyon b o ia d i.
k o T g a z m a li-h a r a k a t ta fa k k u r turi. 
Tarixiy taraqqiyot davom ida odam lar o 'z
oldilarida turgan maqsadlam i dastlab amaliy faoliyat nuqtai nazaridan yechganlar, 
keyinchlik unda nazariy faoliyat ajralib chiqqan. amaliy va nazariy faoliyat 
chambarchas bir-biri bog'langandir.