Масъул муҳаррир

10
ВОЯГА ЕТМАГАНЛАРДА ХУЛҚ ОҒИШИ КЕЛИБ ЧИҚИШИНИНГ АСОСИЙ 
САБАБЛАРИ
Хожиева Муслима Тохировна
Тошкент вилояти Паркент тумани 42-сонли 
умумтаълим мактаби психологи 
Тел: [phone]
Аннотация: Ушбу мақолада бугунги кунда ёшлар орасида кузатилаётган хулқ оғиши 
сабаблари, уни келтириб чиқарувчи омиллар ва унинг мактаб, жамият ҳаётидаги таъсири, 
синф жамоасида ўқитувчи ва ўқувчининг фикрлари мос келмаслиги, бундай ўсмирлар би-
лан ўқитувчи томонидан олиб бориладиган профилактик тадбирлар ҳамда хулқи оғишган 
ўқувчиларнинг пайдо бўлишида синф жамоаси, ўқитувчилар, оиланинг тутган ўрни ҳақида 
фикр-мулоҳазалар билдирилган.
Калит сўзлар: хулқи оғишганлик тушунчаси, носоғлом хулқли болалар, қонунбузарлик, 
носоғлом муҳит, биологик ҳодиса, кичик ижтимоий гуруҳлар, мотив, дунёқараш, онг, эт-
нопсихологик жиҳатлар, характер, темперамент, индивид, индивидуал, қадриятлар ориен-
тацияси, девиант хулқ, гипертим, циклотомик, эмотик, лидерлик, эгоистлик тушунчалари.
Вояга етмаган тарбияси бузилган болаларнинг ҳулқида ушбу ҳолатлар кузатилади. 
Тарбияси бузилган болалар келиб чиқишининг асосий сабабларидан бири уларда 
ўқишга нисбатан салбий муносабатнинг пайдо бўлишидир. Одатда бундай муносабат-
нинг пайдо бўлишига бошқа сабаблар ҳам таъсир кўрсатиши мумкин. Жумладан, ўқув 
фаолияти усули, малакалари тўла таркиб топмаганлиги сабабли нисбий билим олиш би-
лан қаноат ҳосил қилиш, ўзлаштириш қобилиятининг суст ривожланганлиги, муайян ва-
зиятларда ҳукм ва хулоса чиқаришда қийинчиликка дуч келиш, ўқитувчилар томонидан 
ўқувчига объектив баҳо бермаслик, ўқитувчининг боладаги индивидуал-психологик ва 
интеллектуал имкониятига етарлича эътибор бермаслик, ўқитиш савиясининг пастлиги, 
дарсларни қизиқарсиз ўтилиши ва бошқалардир. 
 Тарбияси бузилган болалар келиб чиқишининг яна бир сабаби – уларнинг синф жа-