Андижон давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи phD

«Болалар шеъриятида такрордан фойдаланиш» 
деб 
номланади.
Болалар шеъриятининг таъсирчан ва содда, изчил ифодаларга, бадиий 
тасвир воситаларига бойлигини таъминлашда лексик такрор турларидан сўз 
такрорининг алоҳида ўрни бор. Маълумки, илмий манбаларда сўз такрори 
анафора, эпифора, климакс, анадиплосис, такрор каби атамалар билан 
юритилади
55
. Улар маълум фикр, ҳис-туйғу, ҳолат ва ҳоказоларни таъкидлаб 
кўрсатиш учун хизмат қилади ва табиий равишда шеърнинг хушоҳанглигини 
ҳам оширади
56
.
Болалар 
шеъриятида 
қўлланган 
такрорлар 
асосан 
қуйидаги 
кўринишларда учрайди: 
I. Қўлланиш ўрнига кўра: мисра бошида кетма-кет келади; ҳар бир мисра 
бошида келади; сўз ўртасида келади; 
с
ўз охирида келади; битта мисранинг 
боши ва охирида келади; битта мисранинг турли жойларида келади. Масалан: 
Болаликда ҳамма шод, Болаликда ҳамма шўх. Болаликда ҳамма соғ, 
Болаликда касал йўқ 
(Абдураҳмон Акбар. “Ғаройиб автобус”, 6-бет); 
Наврўз, 
Наврўз, Наврўзжон, Хуш келибсан элимга.
(Олқор Дамин, “Ассалом, 
Наврўз”. 1-синф учун “Синфдан ташқари ўқиш китоби”, 65-бет)
II. Қўлланиш шаклига кўра: сўз шаклида келган такрорлар, сўз 
бирикмаси шаклида келган такрорлар. Масалан: 
Сўз мулкининг султони, 
Сўз мулкининг хоқони, Адабиётнинг жони – Ҳазрат Навоий бобом. 
(Дилдора Имомалиева. “Ҳазрат Навоий бобом”. 3-синф учун “Синфдан 
ташқари ўқиш китоби”, 60-бет) 
III. Қайси сўз туркуми билан ифодаланишига кўра: отлар, сифатлар, 
олмошлар, феъл ва унинг шакллари, ундов сўзлар, тақлидий сўзлар 
кўмакчилар,
 
модал сўзлар билан.
 
Масалан: 
Қурбақажон, қурбақа, Нега 
устинг кир, чақа? 
(Худойберган Шомуродов. “Тўполончи чумчуқлар”,
16-бет); 
Бобом эккан олмалар, Ой нурида товланар, Маза қилиб едик биз, 
Сўнгра раҳмат дедик биз 
(Худойберган Шомуродов. “Тўполончи 
чумчуқлар”, 15-бет); 
Шеърлар чаман ҳақида, Гулу гулшан ҳақида. Бизни 
суйиб ўстирган, Она Ватан ҳақида.
(Заҳро Ҳасанова. “Кўзмунчоғим”, 7-бет)
Шунингдек, болалар шеъриятида анадиплосис (грекча 
anadiplosis – 
иккилантириш 
сўзидан олинган бўлиб, биринчи мисранинг охирида келган 
сўзнинг иккинчи мисра бошида такрорланиб келиши)
57
: