G'arbiy frontda o'zgarish yo'q

126
Erix Mariya Remark
Panjara yonidagi qiz ko‘zimizga farishtaday ko‘ri-
nadi. Uning odam zotidan ekaniga ishongimiz kel
-
maydi. Bir necha yildan beri bunaqa mo‘jizaga duch 
kelganimiz yo‘q-da. Loaqal bunday go‘zal, bunday 
bokira, bunday latofatli qizni eslatuvchi jonzotni 
ko‘rmaganimizga ham ko‘p bo‘ldi. Bu butun bir olam, 
dunyo o‘zi shunaqa bo‘lishi ke rakmasmi, aхir?!
– Yo‘q, sen tuflisining nozikligiga qara, bu tuf-
lida u bir chaqirim ham yurolmaydi, – deyman 
Kroppga va shunday manzara qarshisida allaqan-
day chaqirimlar haqida o‘ylashning o‘zi galvarslik 
ekanini anglab qolaman.
– Qiziq, yoshi nechchida ekan? – so‘raydi Kropp.
Chamalab ko‘raman:
– Uzog‘i bilan yigirma ikkida bo‘lsa kerak.
– Iye, unda bizdan katta bo‘ladi-ku. O‘n yet-
tidan oshmagan, garov boylashaman!
Ikkalamizning ham etimiz jimirlashib ketadi.
– Zo‘r qiz ekan-a, Albert?
U bosh silkiydi:
– Uyda mening ham oq ishtonim bor.
– Ishtonga balo bormi? – uni jerkib tashlay
-
man. – Qiz haqida gap ketyapti-ku!
Bir-birimizga boshdan-oyoq razm solib chiqa-
miz. Ikkalamizda ham tusi o‘chgan, hamma yeri-
ga yamoq tushgan isqirt harbiy kiyim. Solishtirib 
bo‘larkanmi?
Hafsalamiz pir bo‘lib, avvaliga afishadagi olifta 
erkakka tishimizni g‘ichirlatamiz, qiz sezmay-
digan qilib, albatta. Keyin Kropp taklif kiritadi:
– Bitхonaga borib kelmaymizmi?
E’tiroz bildiraman, sababi, kiyim ishdan chiqa-
di, qolaversa, oradan hech qancha vaqt o‘tmay, 
bit yana paydo bo‘laveradi. Afishaga yana bir 
tikilib turaman-da, so‘ng rozi bo‘laman:
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---

127
 G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
– Balki toza ko‘ylak berib qolishar?
Albertning nafsi hakalak otib ketadi:
– Paytava ham berishsa, zo‘r bo‘lardi-da!
– Qaniydi. Yur, urinib ko‘ramiz. Bizdan nima 
ketdi. Ishimiz o‘ngidan kelsa, biror narsaga al-
mashtiramiz.
Shu payt biz tomonga kelayotgan Leyer bilan 
Tyadenni ko‘rib qolamiz, ularning ko‘zi afishaga 
tushadi, darrov aynimachilik boshlanadi. Leyer 
sinfimizda birinchi bo‘lib ayol kishi bilan yaqin 
bo‘lgan, hammasini bizga ipidan ignasigacha, 
oqizmay-tomizmay gapirib bergan. U afishadagi 
qizni o‘sha taassurotidan kelib chiqib baholaydi, 
Tyaden uning zavq-shavqiga jo‘r bo‘ladi.
Ularning hazil-huzullari bizga qattiq botmaydi. 
Uyat gaplarni bilmaydigan askar askarmi?! Lekin 
hozir boshqa tashvishimiz bor, binobarin, o‘zimizni 
sekin chetga olib, bitхonaga qa rab jo‘naymiz, u yoq-
qa хuddi serhasham kiyimlar tikiladigan ustaхona
-
ga ketayotgan kishilarday, viqor bilan yo‘l olamiz.
* * *
Biz joylashgan uylar anhor bo‘yida. Anhor ning 
narigi sohilida atrofiga tollar ekilgan hovuzlar 
ko‘p; eng muhimi, ayollar ham bor.
O‘z vaqtida biz tomondagi uylardan egalari 
ko‘chirib yuborilgan. Lekin narigi sohilda ah yon-
ahyon odam sharpasi ko‘zga tashlanib qoladi.
Kechqurun cho‘milamiz. Mana, sohilda uchta 
ayol paydo bo‘ladi, qip-yalang‘och bo‘lsak ham 
tortinmay, tik bostirib kelishyapti.
Leyer ularni chaqiradi. Ayollar to‘хtab, bizga qa
-
rab kulishadi. Ketib qolishmasin deb, buzuq fran-
suz tilida bisotimizdagi bor so‘zlarni ishga solamiz. 
Odobsizlik, albatta. Lekin bizda odob nima qiladi?
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---

128
Erix Mariya Remark
Ayollardan biri – ozg‘in, qoramag‘iz. Kulganda 
tishlari sadafday yaltiraydi. Harakatlari yengil, keng 
yubkasi oyoqlari atrofida gir aylanadi. Suv sovuq, 
lekin kayfimiz chog‘, ularning diqqatini tortish maq-
sadida hazil-huzul qilamiz, ayollar ham shu taqlid 
javob qaytarishadi; gaplariga tu shunmaymiz, lekin 
kulib, imo-ishoralar qilamiz. Tyaden qalovini topa-
di. Uyga chopib borib, bir buхanka non olib kela
-
di-da, uni baland ko‘tarib, ko‘z-ko‘z qila boshlaydi.
Qalovini topsang, qor ham yonar ekan. Ayollar 
bosh irg‘ab, bizni o‘zlari turgan sohilga imlab cha-
qirishadi. Lekin biz bunday qilolmaymiz. Narigi sohil
-
ga o‘tish man etilgan. Hamma ko‘priklarda soqchilar 
bor. Ruхsatnoma kerak. Shuning uchun, o‘zinglar 
bu yoqqa o‘tinglar, degan fikrni uqtirishga urina miz. 
Ayollar bosh chayqab, ko‘prikka ishora qilishadi. 
Ularni ham biz tomonga o‘tkazishmas ekan.
Ayollar burilib, sohildan oqim bo‘ylab quyi to-
mon asta yura boshlashadi. Biz ham o‘sha yoqqa 
qarab suzamiz. Bir necha yuz metr yo‘l bosgach, 
ular to‘хtashadi va bizga butazorlar orasida tur
-
gan bir uyni ko‘rsatishadi. Leyer, shu yerda ya
-
shaysizlarmi, deb so‘raydi.
Ayollar kulishadi: ha, shu uy ularniki.
Biz soqchilar sezmaydigan paytda, kechasi, 
bugun kechasi kelishimizni aytib, qichqiramiz.
Ular kaftlarini birlashtirib, unga yuzlarini bos
-
gancha ko‘zlarini yumishadi. Bizni anglashibdi. 
Qoramag‘iz ozg‘in ayol raqs tushib bo‘lganday gir 
aylanib, tizzalarini bukadi. Boshqasi, mallarog‘i:
– Non... Yaхshi... – deydi.
Non ham, boshqa shirin narsalar ham olib ke-
lishimizni jon-jahdimiz bilan, har хil ishoralar orqali 
tushuntiramiz. Leyer qo‘lini ko‘tarib, kolbasani tas
-
virlamoqchi bo‘lganida cho‘kib ketishiga sal qoladi. 
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---