Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami

Issiqlik mashinalari 
453.
Avtomobil 
v=72 km/h
tezlik bilan harakatlanmoqda. Dvigatel quvvati
N=60 kW
, uning FIK 30 % ga teng. 
s=1 km
yoʻlda benzin sarfini aniqlang. 
454.
Samolyot har birining tortish kuchi 
F=30 kN
boʻlgan toʻrtta dvigatelga ega. 
Dvigatellarning foydali ish koeffitsiyenti 25 % ga teng. 
l=4000 km
masofa 
uchishda kerosin sarfini aniqlang. 
451-masalaga. 

---

70 
455.
Xona ichidagi ishlayotgan muzlatkichning eshigi ochib qoʻyilsa, xona 
temperaturasi pasayadimi? 
456.
Muzlatkich issiqlik izolyatsiyasi mukammal emasligi sababli xonadagi 
havodan har soatda 
Q=420 kJ
issiqlik miqdori oladi. Xona temperaturasi 
t
1
=20°C
. Muzlatkich ichidagi temperaturani 
t
2
=-5°C
da ushlab turish uchun u 
tarmoqdan qanday quvvat istemol qiladi? 
457.
Binoni qizdirishda hammasidan samaralisi elektr isitkich asboblaridan 
foydalanishdir: bunda hamma elekr energiyasi ichki energiyaga aylanadi va 
binodagi havoga beriladi, ya’ni FIK 
= 100 %
. Biroq bundanda kattaroq FIK 
ga ega isitkichlar ham mavjud – “issiqlik nasosi” deb ataluvchi isitkich xonani 
qizdirish uchun energiyani tashqi havodan oladi. Agar bino ichida havo 
tamperaturasi 
T
, koʻchada
T'
boʻlsa, Karno sikli boʻyicha ishlovchi bu 
issiqlik nasosining FIK nimaga teng? 
458.
P
quvvat istemol qiluvchi muzlatkich 
τ
vaqtda suvni muzga aylantiradi. Agar 
suvning massasi 
m
, boshlangʻich temperaturasi 
t
boʻlsa, muzlatkich xonadagi 
havoga qanday 
Q
issiqlik miqdori beradi? 
459.
Gazli qizdirgich kolonkasi soatiga 
V
0
=1,2 m
3
metan (CH
4
) istemol qiladi. 
Agar qizdiruvchi suv oqimining tezligi 
v=0,5 m/s
boʻlsa, uning tempera-
turasini aniqlang. Oqim diametri 
d=1,0 cm
, suv va gazning boshlangʻich 
temperaturasi 
t
0
=11°C
. Nayda gaz 
p=1,2 atm
bosim ostida boʻladi. 
Isitkichning FIK 60%. 
460.
Bir atomli ideal gaz rasmda koʻrsatilgan ikkita izoxora va ikkita izobaradan 
iborat siklni bajarmoqda. Siklning FIK ni toping. 
461.
Issiqlik mashinasining ishchi jismi bir atomli ideal gaz hisoblanadi. Grafigi 
keltirilgan issiqlik mashinasining FIK ni aniqlang. 
462.
1-2-3-1 siklning FIK 
η
1
, 1-3-4-1 siklning FIK esa 
η
2
ga teng (rasmga qarang). 
1-2-3-4-1 siklning FIK 
η
ni aniqlang. 
460-masalaga.
461-masalaga.
462-masalaga.

---

71