Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami

---

---

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA OʻRTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
 
 
BERDAQ NOMIDAGI
QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI 
 
 
 
 
 
Q.A.Ismaylov, M.A.Asqarov, E.J.Qosbergenov, T.B.Ismaylov 
 
UMUMIY FIZIKA KURSIDAN 
MASALALAR TOʻPLAMI 
 
Oliy oʻquv yurtlarining nofizik bakalavr ta’lim yoʻnalishlari talabalari hamda 
fizikadan mustaqil tayyorlanuvchilar uchun oʻquv qoʻllanma 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
NUKUS – 2019

---

2 
UOʻK 530.1(075.4) 
KBK 22.3 
 
Q.A.Ismaylov, M.A.Asqarov, E.J.Qosbergenov, T.B.Ismaylov. Umumiy fizika 
kursidan masalalar toʻplami. QDU. Nukus 2019. 172-b. 
Ushbu oʻquv qoʻllanma oliy oʻquv yurtlari nofizik bakalavr ta’lim 
yoʻnalishlari talabalari uchun moʻljallangan. Qoʻllanmada umumiy fizika kursiga 
tegishli masala va savollar quyidagi tartibda berilgan: oʻrtacha qiyinlikdagi 
masalalar, yuqori qiyinlikda hamda olimpiada masalalari. Dastlab har bir boʻlim 
boʻyicha masalalar yechish boʻyicha namunalar keltirilgan. Qoʻllanmada umumiy 
mingga yaqin masalalar berilgan boʻlib, masalalarning koʻpchiligi mulohazali, 
hayotiy hamda qiziqarli koʻrinishdagi masalalardir. Shuningdek ushbu qoʻllanma 
fizikadan mustaqil tayyorlanuvchilar uchun ham masala yechish boʻyicha 
koʻnikma va malakalarni hosil qilishda qimmatli dastur ul-amal boʻladi deb 
ishonamiz. 
Qoʻllanma boʻyicha fikr va mulohazalaringizni 
[e-mail]
elektron 
manzilida kutib qolamiz. 
Taqrizchilar: 
A.Kamalov – NDPI “Fizika oʻqitish metodikasi” kafedrasi mudiri, fizika-
matematika fanlari doktori, dotsent. 
M.Sharibaev – QDU “Yarimoʻtkazgichlar fizikasi” kafedrasi dotsenti, fizika-
matematika fanlari nomzodi. 
Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti Ilmiy kengashi tomonidan 
nashrga tavsiya qilingan (2019-yil 31-avgustdagi 1-sonli bayonnoma). 

---

3 
SOʻZ BOSHI 
Oʻquv jarayonida mantiqiy xulosalar, matematik amallar va fizik qonun-
qoidalar asosida yechiladigan muammoga fizik masala deyiladi. Aslida fizika 
kursida oʻquv materialini oʻrganish bilan bogʻliq boʻlgan jumboq masala boʻladi. 
Masalalar yechishni oʻrganish oʻquvchilarning aqliy rivojlanishiga imkon beradi, 
mantiqiy tafakkur, diqqat, xotira va idrokni oʻsishiga koʻmak beradi. 
Masala yecha olish bu fizika kursini oʻrganish va oʻzlashtirishning asosiy 
mezonidir. Masala yechish davomida oʻquvchilar tabiat, texnika va turmushdagi 
turli fizik hodisalarni tahlil qilishda oʻz bilimlarini qoʻllash uchun bilim va 
koʻnikma hosil qiladilar. Chunonchi, chizmalar, rasmlar chizish, hisoblashlar 
bajarish, ma’lumotnomadan foydalanish, tajribaviy masalalarni yechishda asbob-
uskunalardan foydalanish uchun bilim va malakalar hosil qiladilar. 
Ushbu qoʻllanmada masalalarni yechish davomida oʻquvchilarning fizik 
tafakkurini shakllantiradigan, ularga amaliy bilim va malakalar beradigan mingga 
yaqin masala va savollar keltirilgan. Kelgusida ushbu masalalarni yechishning 
umumiy hamda muhim usullarini ham chop etish rejalashtirilgan.